không quen thủy chiến, lại phòng bị cẩn thận, đấy là nguyên nhân chủ yếu
khiến Tào Tháo hạ lệnh dùng xích sắt tạo thành đoàn thuyền liên hoàn.
Vào lúc sáng sớm mấy hôm đó vùng Xích Bích có sương mù dày đặc trên
mặt sông. Sương mù vào lúc sớm như thế, thường báo hiệu một ngày rất
nắng. Đêm hôm trước đại chiến Xích Bích (có thể là ngày rằm), Tào Tháo
mở yến tiệc trên thuyền để khích lệ tướng sĩ, trong tiệc rượu Tào Tháo cao
hứng sáng tác bài “Đoản ca hành”, trong đó có câu thơ “trăng sáng sao
thưa, quạ bay về nam”, cho thấy trời quang đãng không một đám mây.
Qua đoạn miêu tả thiên nhiên này, chúng ta có thể phán đoán vào mấy hôm
trước đại chiến Xích Bích có thể, trời nắng nóng liên tục, ôn khí bốc lên cao
không ít. Lại thêm sông Trường Giang uốn cong ở đấy, gần với vùng hồ lợi
Đạm Thủy, kết hợp những nhân tố này dễ phát sinh gió địa hình tạm thời.
Lúc này gió mùa tây bắc thổi qua đại lục bởi thế khí ấm nóng bốc lên khiến
cho ôn độ ở vùng hồ Đạm Thủy phía đông nam Xích Bích cũng tăng lên
không ít. Vùng hồ này khá rộng lớn mặt nước có công năng điều hoà cho
nên ôn khí trên mặt hồ thấp hơn với lục địa tây bắc. Theo nguyên lý khí
tượng học, khi độ nóng khác biệt, không khí lạnh từ mặt hồ sẽ tràn vào lục
địa, đây có thể là nguyên nhân thực sự hình thành nên gió đông nam lúc ấy.
Sau cuộc chiến Xích Bích, bờ bắc Trường Giang bắt đầu có mưa rào, nghĩ
rằng đấy là không khí ẩm của vùng hồ khi gặp rừng rậm Ô Lâm, đã hình
thành mưa địa hình.
Chu Du vẫn được gọi là “Chu Lang nghển cổ”, trực giác của ông ta rất tốt,
khả năng quan sát sắc bén, liên tưởng cũng phong phú đặc biệt. Lại thêm
vốn có thói quen sưu tầm tình báo, có thể tin là ông ta sớm đã biết rõ vùng
sông Xích Bích vào trung tuần tháng 11, mỗi năm đều có một số ngày trời
rất nắng nóng, có ôn độ cao, như thế ắt sẽ sản sinh gió đông nam tạm thời.
Hẳn là trên sông Trường Giang cơ hội phát sinh rất lớn mà sức gió cũng rất
mạnh. Sách lược mà Chu Du bày ra, tựa hồ được xây dựng dựa theo những
điều kiện ấy. Gió địa hình tạm thời này, mỗi lần xuất hiện có thể chỉ thấy ở
một hai ngày ngắn ngủi, thậm chí chỉ vài giờ mà thôi, cho nên có một số
người không chú ý, mà tư liệu khí tượng cũng không ghi chép, nghĩ rằng