KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG ĐẠI TRUYỆN - Trang 320

Lời bình của Trần Văn
Tam lược là một trong bảy cuốn Binh kinh của Trung Quốc, tương truyền là
cuốn “Thái công bí truyền” do Hoàng Thạch Công tặng cho Trương Lương,
để ông ta trở thành người thầy của bậc đế vương, bởi thế theo truyền thuyết
đượccông nhận là một kiệt tác binh pháp rất thần bí.
Song Tam lược còn lưu truyền đến nay, khảo cứu cho thấy là tác phẩm mới
viết trước đời Tống, tuy vậy vẫn rất có giá trị, tác phẩm ấy là một sáng tác
đại biểu cho trí tuệ tập thể, trong đó có không ít những bí truyền thực sự
của Thái Công. Là sáng tác tập thể trải qua 2000 năm, tự nhiên hàm chứa
rất nhiều trí tuệ truyền thống văn hoá Trung Quốc. Đạo Sư Cát Điền Tùng
Âm đời Mạc Phủ của Nhật Bản cho rằng Tam lược so với Tôn Tử binh pháp
lại có hương vị Trung Quốc hơn.
Mở đầu Tam lược có nói, nhu có thể thắng cương, nhược có thể thắng
cường, đấy là danh ngôn trí tuệ nghìn xa.
Bởi nhu là đức tính bao dung, cương thì làm hại người ta nên mọi người
đều không thích. Kẻ nhược tiểu được mọi người có ý muốn giúp đỡ, kẻ
cường bạo tuy làm cho người ta sợ hãi, song cũng là đối tượng để mọi
người trừ bỏ cho nhanh.
Rõ ràng nhu có thể có nguyên tắc, cương mà có thể thi hành, nhược lại có
ưu điểm để vận dụng, cường lại có thể không ngừng lớn mạnh. Bốn điểm ấy
hỗ trợ lẫn nhau, vận dụng đầy đủ mới có thể phát huy được sức mạnh lớn
nhất. Hành động biến hoá phù hợp, khiến người ta không dễ nắm bắt, giống
như sự biến hoá của đại tự nhiên, trong biến có thường, trong thường có
biến, lấy trí tuệ siêu việt của nhân loại mà suy diễn biến hoá của mọi vật.
Kẻ dùng binh nắm chắc những biến hoá ấy mới có thể không câu nệ ở tâm
thế hình thức mà ứng phó được với những hoàn cảnh thích ứng.
Không giữ lập trường cứng nhắc, có đối sách thích đáng với thái độ của đối
phương, không cố định chiến thuật, mà có thể biến hoá ra vô hạn. Người có
tấm lòng, có kiến thức như thế, mới có thể tranh bá thiên hạ yên định tám