Hôm đó, Mã Tắc có đi tiễn chân, Gia Cát Lượng bèn thân mật hỏi rằng:
“Ấu Thường (chỉ Mã Tắc) mấy năm lại đây chúng ta thường trao đổi ý kiến,
thấy những lời can gián đưa ra có ý nghĩa đối với hành động quân sự nam
chinh lần này, ngươi có ý kiến gì cứ nói rõ ra”.
Mã Tắc nói: “Các dân tộc thiểu số phía nam, vẫn cậy đất trời ở nơi xa xôi,
lại có được sự hiểm trở về địa hình nên có thế cố thủ, từ xưa đến nay
thường vẫn không phục tùng sự cai quản của triều đình. Nếu như nay ta
dùng đại quân trấn áp họ, thì quân đội vừa rút đi, khó giữ họ không tiếp tục
phản loạn. Hành động viễn chinh lần này kể như thành công, song ngay sau
khi thừa tướng cử binh bắc phạt, đối kháng với kẻ địch Tào Ngụy, thì những
Nam tộc ở phía nam này, chỉ cần biết rõ binh lực chúng ta phân tán, chẳng
có thực lực đối chọi với họ, lại sẽ mau chóng phản loạn, cứ như vậy, vấn đề
này vĩnh viễn không giải quyết được.
Nếu như vội vàng tàn sát họ, để trừ hậu họa, chẳng phải là việc làm của
người nhân đức phải có. Hơn nữa trong một thời gian ngắn cũng chẳng thể
làm được, tin rằng đây nhất định chẳng phải là ý định của thừa tướng.
Theo thiển nghĩ của đệ tử, đạo lý của việc dùng binh, công tâm là đầu, phá
thành là phụ, đánh về tâm lý là đầu, đánh phải dùng binh là phụ. Xin thừa
tướng xét kỹ, mà sớm thu phục lòng người phương nam, để có được sự điều
hành yên ổn dài lâu”.
Những lời nói này, thực hợp với ý nghĩ của Gia Cát Lượng, chẳng những
thu nạp làm tinh thần chủ yếu của cuộc nam chinh lần này, hơn nữa đối
vớiMã Tắc giỏi bàn luận kế sách quân sự, lại càng thêm ưa thích hơn, trách
chi trong lần bắc phạt sau này, đã đặc biệt đề bạt, giao phó cho trách nhiệm
quan trọng hàng đầu.
3. Loạn quân tan rã dần dần, Ung Khải, Cao Định tử nạn
Đạo quân Mã Trung tấn công Tang Ca, theo đường Quí Châu nhằm hướng
nam thảo phạt loạn quân Chu Bao. Cũng có thể sớm dự liệu từ sự kiện
