Lãng: “Người em thứ hai của ông, trí tuệ và can đảm còn hơn cả ông. Sau
này nhất định là tướng tài không sai”.
Song Tư Mã Ý không lâu vẫn là một viên quan về văn học, giúp Tào Phi
nghiên cứu học vấn, hai người có quan hệ khá thân thiết, bởi Tào Phi kém
Tư Mã Ý 8 tuổi nên đối đãi với ông ta như em đối với anh cả.
Trước đại chiến Hán Trung, Tư Mã Ý từ tuỳ tùng được thăng làm tham mưu
quân sự, trong 12 năm ở gần Tào Tháo những năm cuối đời, học được
không ít ở Tào Tháo về suy nghĩ ứng biến và đối nhân xử thế.
Trong cuốn Biên niên sử “Tư trị thông giám” Tư Mã Ý đã ra chiến trận với
cương vị tham mưu quân sự, khi Tào Tháo chinh phạt đạo quân đạo giáo
Hán Trung mà lãnh tụ là Trương Lỗ, sau khi chinh phục được Hán Trung,
ông ta lại đề nghị Tào Tháo thừa thắng tấn công Ích Châu, Tào Tháo lại
cưòi mà nói với ông ta: “Dục vọng của ngươi thực là vô cùng, sao đã được
đất Lũng mà còn muốn cả đất Thục nữa!”.
Năm Kiến An thứ 24, Quan Vũ dùng thủy công đánh bại đại quân Vu Cấm,
uy danh vang động Hoa Hạ, Tào Tháo có ý dời Hứa Đô để né tránh, Tư Mã
Ý dốc toàn lực khuyên ngăn, lại đề nghị liên hợp với Đông Ngô tập kích
phía sau Quan Vũ, chỉ một việc mà giải quyết được áp lực ở Tương Phàn.
Tào Phi lên ngôi hoàng đế, Tư Mã Ý lập tức trở thành nhân vật quan trọng
của chính quyền Tào Ngụy, rất được Tào Phi tín nhiệm, khi Tào Phi bệnh
tình nghiêm trọng đã lấy Tư Mã Ý cùng với Tào Chân, Tào Hưu và Trần
Quần làm đại thần phụ tá để gửi con, còn đặc biệt căn dặn Tào Tuấn, có
việc gì đều phải thương lượng với Tư Mã Ý.
Không lâu, Tôn Quyền không ngừng tăng cường quân lực ở Giang Lăng,
khiến Phàn Thành và Tương Dương bị áp lực rất lớn. Tào Tuấn bổ nhiệm
Tư Mã Ý làm Kiêu kỵ đại tướng quân, kiêm đốc quân hai châu Kinh, Dự,
đến đóng quân ở Uyển Thành, để ngăn cản Đông Ngô khuyếch trương thế
lực.
Chính ở vào giai đoạn này, Mạnh Đạt dự tính khởi nghĩa ở Tân Thành,
hưởng ứng cuộc bắc phạt của Gia Cát Lượng, bị hành động hoả tốc của Tư
Mã Ý dẹp yên.