bàn đạp cho chúng tôi vượt sông. Những cây dừa bị đạn pháo cắt cụt ngọn,
máu, thịt còn vương vãi khắp dãy chiến hào dọc bờ sông, bông băng nhuộm
đỏ màu máu, vứt tung tóe bên đường, những căn nhà ngói đẹp đẽ bị đạn
pháo làm đổ sập, và gần như đất ở đây đã trở thành bụi… hoang tàn và chết
chóc.
Đội hình trải dài dọc sông chờ đội hình…
Khi toàn bộ d1 e95 sang bờ tây, chúng tôi đi cùng với một nhóm bộ đội
bạn, tuổi cũng còn rất trẻ như chúng tôi, và có một số cán bộ ta làm công
tác dân vận, địch vận đi kèm, họ nói với nhau bằng tiếng Khơ-me, tiến vào
Phum đầu tiên của bờ tây.
Tại đây lần đấu tiên, chúng tôi gặp dân Campuchia, những con người
cùng cực đang đứng bên bờ vực của sự diệt chủng, những thân hình ốm
nhách, mặt mày xanh như tàu lá có lẽ vì đói, bệnh tật và một phần sợ Con
tóp Việt Nam, họ tập trung ngay giữa Phum thành từng nhóm vài chục
người. Cán bộ dân vận ta và các chiến sĩ của bạn, làm công tác tuyên
truyền… những đôi mắt ngơ ngác đầy sợ hãi. Chúng ta lọc theo độ tuổi là
đàn ông dưới năm mươi tuổi, các cụ già, phụ nữ và con nít để tuyên truyền,
chúng tôi đứng cạnh họ và anh em BB canh gác vòng ngoài.
Khoảng gần trưa, ta phá kho thóc cứu đói cho dân, kho thóc là những dãy
nhà tôn dài vài chục mét, tất cả cửa đều đóng kín. Tôi dùng báng súng đánh
bật cánh cửa, và lúa từ trong ào ra ngập cả chân, dân chúng lấy mọi thứ có
thể đựng lúa được, xúc lấy xúc để như chưa bao giờ được xúc lúa. Tản ra
mấy ngôi nhà xung quanh, họ tìm cách giã lúa lấy gạo nấu cơm, lúc này
nhìn mặt ai cũng rạng rỡ. Người dân vùng này nhà nào cũng có cối giã gạo,
nhưng khác với cối của ta. Họ chôn cái cối xuống đất, phía trên có một cây
đòn to và dài chừng hai mét, một người đứng cuối dậm xuống cây đòn,
nâng cao đầu đòn, thả cho đầu đòn rớt xuống miệng cối. Họ nhanh chóng
sàng gạo và kiếm cách nấu cơm, qua các cán bộ dân vận, chúng tôi được
biết là do chúng ta đánh nhanh quá, chúng bỏ chạy và không lùa dân đi
