Một đặc điểm kì quặc khác là các nhà khoa học kém được trả 50 nghìn
đô-la hàng năm ngay cả khi học thuyết của họ được biết trước là sẽ không
đem lại giá trị xã hội nào. Điều này cũng là cần thiết để ngăn chặn các nhà
khoa học kém bắt đầu giả danh các nhà khoa học giỏi, trước sự kinh hoàng
của ông trùm.
Đáng để chú ý rằng nếu nghiên cứu khoa học bị phó mặc cho khu vực tư
nhân, không công ty nào sẽ chọn việc tuyển dụng các nhà khoa học kém,
người đưa ra những học thuyết vô dụng. Ấy vậy mà việc có những công ty
như thế lại rất quan trọng về mặt xã hội để ngăn chặn các nhà khoa học
kém mang cái mác của các nhà khoa học giỏi. Vì vậy học thuyết này gợi ý
rằng chính phủ phải đóng vai trò chủ chốt trong việc tổ chức các hoạt động
khoa học – vì chỉ có chính phủ mới sẵn sàng cung cấp vốn cho những
nghiên cứu không có chút giá trị xã hội nào!
Mô hình này thực tế như thế nào? Nó rõ ràng có một số đặc điểm có thể
nhận dạng được từ thế giới thực của nghiên cứu khoa học. Trong thế giới
thực, nơi các viện nghiên cứu “cấp cao” nơi lương bổng phụ thuộc nhiều
vào kết quả nghiên cứu, và các viện nghiên cứu “cấp thấp” nơi tất cả mọi
người được đối xử khá công bằng. Các nhà khoa học, trên diện rộng, quyết
định tham gia vào loại viện nghiên cứu nào dựa trên kì vọng về năng lực
của chính họ. Học thuyết cũng hàm ý rằng rất nhiều nhà khoa học kém
được trả lương cao một cách hợp lý vì đưa ra những nghiên cứu hoàn toàn
vô dụng, và rằng có lẽ có nhiều nhà khoa học kém hơn những gì một ông
trùm nhân từ mong muốn; với những ai quen thuộc với cấu trúc của khoa
học hiện đại, những hàm ý này nghe có vẻ hợp lý.
Mô hình nhà khoa học giỏi/kém không phải là luận điểm duy nhất để
biện chứng cho dự đoán mới lạ. Tuy thế tôi ngờ rằng đó là luận điểm duy
nhất từng được trình bày chi tiết tới vậy. Sẽ là tốt nếu các học thuyết khác
cũng được trình bày chi tiết như thế để chúng ta có thể nghiêm túc thảo
luận giá trị của chúng. Vì một lý do nào đó cuộc tranh luận về tính mới lạ
đã kéo dài hơn 400 năm mà không bên liên quan nào thấy cần phải trình
bày cụ thể mô hình về biểu hiện khoa học của mình. Hãy cẩn thận với các
