32.
Thằng hề múa may nhảy nhót kia!
Cựu trung tá giờ đây là nhân vật quan trọng của ủy ban quân quản, lên
mặt ra lệnh gọi anh kiểu đó, xem anh như kẻ tiểu nhân chạy ngược chạy xuôi
làm điều xấu xa đê tiện. Ông ta đảm nhiệm chức tổ phó cái tổ thanh lí đội ngũ
giai cấp, còn chức trưởng tất nhiên là người bên quân đội. Kể ra thì anh chẳng
khác gì thằng hề, nhảy nhót lung tung, như một hạt đậu nằm trong cái thúng
cao vút, vô bờ của chuyên chính toàn diện, có búng lên mấy cũng không thể
vọt ra khỏi miệng thúng, nhưng lại không cam tâm bị nghiền nát. Anh không
thể không hoan nghênh chế độ quân quản, cũng như không thể không tham gia
những cuộc diễu hành để hò reo, đón nhận mỗi một chỉ thị mới nhất của ông
Mao. Những chỉ thị ấy thường công bố vào bản tin thời sự buổi tối của đài
phát thanh, đợi viết xong biểu ngữ, tập hợp đủ người rồi xếp thành hàng ngũ
đi diễu quanh phố, ít nhất phải đến nửa đêm mới xong. Đánh trống gõ chiêng,
hô khẩu hiệu, một toán từ phía tây đường Tràng An đi xuống, một toán lại
ngược lên từ dưới đàng đông, hai bên cùng diễu cho nhau xem, phải thể hiện
tinh thần phấn chấn, không được để người ta nhìn thấy vẻ mặt lo lắng của
mình.
Không còn nghi ngờ gì nữa, anh đúng là một thằng hề, nếu không, “đến
như bãi cứt chó cũng chẳng đáng”, đấy là câu cảnh tỉnh của ông Mao nhằm
phân vạch ranh giới giữa nhân dân và kẻ địch. Trong hai thứ, “thằng hề” và
“cứt chó”, anh phải chọn một, và đã chọn làm thằng hề, cất cao lời ca “Ba điều
kỉ luật, tám điều chú ý” như một binh sĩ Bát lộ quân. Rồi mỗi sáng, mỗi chiều,
lúc vào ca, khi tan tầm tay cầm sách đỏ Ngữ lục, miệng hô ba lần “vạn tuế,
vạn tuế, vạn vạn tuế” trước tấm hình thống soái tối cao treo chính giữa tiền
sảnh cơ quan, người ta gọi đó là nghi thức “thỉnh thị buổi sáng” và “báo cáo
buổi chiều”. Những lúc đó anh phải rất chú ý, không được cười đùa, nếu
không, hậu quả sẽ khó mà tưởng tượng nổi, hoặc sẽ bị quy là bè lũ chống
Đảng ngay tức khắc, hoặc sẽ trở thành liệt sĩ trong tương lai. Ông cựu trung tá
nói rất đúng, anh là thằng hề, nhưng khi ấy không được cười, có muốn cười thì
bây giờ nhớ lại mà cười, ôi thôi, đã cười không nổi rồi.
