C
âu chuyện này, khi ở Kỳ Viên, bậc Ðạo Sư đã kể về Kokalika. Câu chuyện sẽ được kể rõ ràng trong
Tiền thân Takkaritya (số 481), Chương mười ba. Bậc Ðạo Sư nói:
- Này các Tỷ-kheo, không phải nay, mà cả thời xưa nữa, Kokalika đã bị nạn diệt vong rồi.
Nói vậy xong, bậc Ðạo Sư kể câu chuyện quá khứ.
-ooOoo-
Thuở xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Ba-la-nại, Bồ-tát sanh ra trong một gia đình ở phía tây bắc. Khi
đế
n tuổi trưởng thành, Bồ-tát học tất cả các nghề ở Takkasila, rồi từ bỏ các dục, xuất gia làm vị tiên
nhân du sĩ, chứng được năm Thắng trí và tám Thiền chứng. Tất cả hội chúng ẩn sĩ ở Tuyết Sơn họp lại,
tôn Bồ-tát lên làm sư trưởng khuyên giáo và đi theo thầy. Bồ-tát lãnh đạo năm trăm ẩn sĩ, hưởng thọ
thiên lạc, sống ở Tuyết Sơn.
Lúc ấy một vị tu khổ hạnh bị bệnh váng da đang dùng búa chặt củi. Một vị tu khổ hạnh nói nhiều đến
ngồi gần vị này và nói:
- Hãy chặt chỗ này, hãy chặt chỗ này.
Vị tu khổ hạnh kia mất kiên nhẫn, phẫn nộ và nói:
- Ngươi đâu phải là thầy dạy ta bửa củi?
Kẻ ấy giơ cây búa sắc bén, và với một nhát búa, giết ngay mạng sống của vị tu khổ hạnh nói nhiều. Bồ-
tát lo liệu các việc phải làm đối với thân thể nạn nhân.
Lúc bấy giờ, không xa am thất bảo, có một con chim đa đa sống dưới chân một gò mối. Vào buổi chiều,
nó thường ha đứng trên gò mối ấy và hót lớn tiếng. Nghe tiếng nó, một thợ săn độc ác nhận được là
tiếng con đa đa, liền giết nó và mang xác đi.
Bồ-tát không nghe tiếng con chim ấy, liền hỏi các người tu khổ hạnh tại gò mối:
- Tại sao ta không nghe tiếng nó nữa?
Các vị tu khổ hạnh báo cáo sự việc cho Bồ-tát rõ. Bồ-tát kết hợp hai sự kiện với nhau và nói lên bài kệ
này giữa hội chúng ẩn sĩ:
Lời quá thời cao mạnh
Ðưa chết cho người nói,
Chim đa đa mất mạng,
Vì ngu, hót quá lời.
Như vậy, Bồ-tát tu tập Bốn Vô lượng tâm, và được sanh lên cõi trời Phạm thiên.
-ooOoo-
Bậc Ðạo Sư nói:
- Này các Tỷ-kheo, không phải chỉ nay Kokalika vì lời nói của mình bị nạn diệt vong, mà thuở trước kẻ
Page 281 of 289
Kinh Tiểu Bộ - Tập IV
