Tại Chánh pháp đường, các Tỷ-kheo nói đến hạnh không tốt của vị ấy:
- Thưa các Hiền giả, Tỷ-kheo tên ấy, xuất gia trong pháp bảo như vậy, nhưng không biết phận sự hay
học pháp đúng thời hay phi thời.
Bậc Ðạo Sư đến, hỏi các câu chuyện đang bàn luận, sau khi được biết vấn đề, bậc Ðạo Sư nói:
- Này các Tỷ-kheo, không phải chỉ nay vị ấy mới làm ồn phi thời như vậy, mà thuở trước, vị ấy cũng đã
làm ồn phi thời.Do không biết thời và phi thời, vị ấy đã bị vặn cổ chết.
Nói vậy xong, bậc Ðạo Sư kể câu chuyện quá khứ.
-ooOoo-
Thuở xưa, khi vua Brahmadatta trị vì ở Ba-la-nại, Bồ-tát sanh ra trong một gia đình Bà-la-môn ở
phương tây bắc. Khi đến tuổi trưởng thành, ngài vượt qua biên giới, học tất cả tài nghệ, trở thành vị sư
trưởng có tiếng khắp nhiều phương, và dạy nghề cho năm trăm thanh niên Bà-la-môn. Các người thanh
niên ấy có một con gà trống gáy đúng giờ giấc. Khi nghe tiếng gà gáy, họ thức dạy học bài. Khi con gà
ấ
y chết đi, họ đi tìm một con gà khác.
Moät thanh niên đi nhặt củi trong khu rừng có nghĩa địa, thấy một con gà trống, liền bắt nó về, nhốt
trong chuồng và nuôi nó. Vì quen sống ở nghĩa địa, nó không biết giờ nào cần phải gáy, có khi nó gáy
lúc nửa đêm, có khi nó gáy lúc rạng đông. Khi các thanh niên ấy nghe nó gáy lúc nửa đêm, họ thức dậy
học bài, cho đến rạng đông họ quá mệt không học được nửa.Vì buồn ngủ, họ không thấy được vấn đề
cần phải thấy. Và khi quá sáng, con gà ấy gáy ồn ào họ không có cơ hội yên tĩnh để học ôn bài. Các
thanh niên Bà-la-môn suy nghĩ: “Con gà này gáy vào nửa đêm, hoặc ban đêm, hoặc ban ngày. Do
đ
ó,chúng ta học không có kết quả”. Vì vậy, họ bắt con gà ấy vaën cổ cho chết đi, và báo cáo lên sư
trưởng biết:
- Vì con gà gáy phi thời, chúng tôi đã giết nó rồi.
Vị sư trưởng lấy đó làm bài học và nói:
- Do nó không được dạy dỗ tốt, nên nó phải chết.
Rồi sư trưởng đọc bài kệ.
Không mẹ cha nuôi dưỡng,
Không thầy, dạy dỗ nó,
Con gà này không biết
Ðúng thời hay phi thời.
Sau khi nêu rõ lời dạy về sự việc này, Bồ-tát sống hết thọ mạng rồi đi theo nghiệp của mình.
-ooOoo-
Sau khi kể pháp thoại này, bậc Ðạo Sư nhận diện Tiền thân như sau.
- Thời ấy, con gà gáy phi thời là vị Tỷ-kheo này, các đệ tử là hội chúng Ðức Phật, còn sư trưởng là Ta
vậy.
Page 285 of 289
Kinh Tiểu Bộ - Tập IV
