Trường Bộ Kinh – Tập 2 313
Như vậy vị ấy sống quán pháp trên các nội pháp; hay
sống quán pháp trên các ngoại pháp; hay sống quán pháp trên
cả các nội pháp, ngoại pháp. Hay sống quán tánh sanh khởi
trên các pháp; hay sống quán tánh diệt tận trên các pháp; hay
sống quán tánh sanh diệt trên các pháp. "Có những pháp ở
đây"; vị ấy sống an trú chánh niệm như vậy, với hy vọng
hướng đến chánh trí, chánh niệm. Và vị ấy sống không
nương tựa, không chấp trước một vật gì trên đời. Này các Tỷ
kheo, như vậy Tỷ kheo sống quán pháp trên các pháp đối với
Bảy Giác chi.
17. Lại nữa này các Tỷ kheo, vị ấy sống quán pháp trên
các pháp đối với Bốn Sự thật.
Này các Tỷ kheo, thế nào là Tỷ kheo sống quán pháp
trên các pháp đối với Bốn Sự thật? Này các Tỷ kheo, ở đây
Tỷ kheo như thật tuệ tri: "Ðây là khổ"; như thật tuệ tri: "Ðây
là khổ tập"; như thật tuệ tri: "Ðây là khổ diệt"; như thật tuệ
tri: "Ðây là con đường đưa đến khổ diệt".
18. Và này các Tỷ kheo, thế nào Khổ Thánh đế? Sanh
là khổ, già là khổ, chết là khổ, sầu, bi. khổ, ưu, não là khổ,
cầu không được là khổ, tóm lại Năm Thủ uẩn là khổ.
Này các Tỷ kheo thế nào là sanh? Mỗi mỗi hạng chúng
sanh trong từng giới loại, sự xuất sản, xuất sanh, xuất thành,
tái sanh của họ, sự xuất hiện các uẩn, sự hoạch đắc các căn.
Này các Tỷ kheo, như vậy gọi là sanh.
Này các Tỷ kheo, thế nào là già? Mỗi mỗi hạng chúng
sanh, trong từng giới hạn, sự niên lão, sự hủy hoại, trạng thái
rụng răng, trạng thái tóc bạc, da nhăn, tuổi thọ rút ngắn, các
căn hủy hoại. Này các Tỷ kheo, như vậy là già.
Này các Tỷ kheo, thế nào là chết? Mỗi mỗi hạng chúng
sanh trong từng giới loại, sự tạ thế, sự từ trần, thân hoại, sự
