nấm mồ thật tráng lệ.
"Thế này, các bạn thân mến của tôi," ông ấy bảo họ, "Tôi đánh giá
cao sự hào hiệp của các bạn. Nhưng liệu có xứng đáng với mọi chi
phí này không khi tôi không định ở trong nấm mồ đó quá ba ngày?"
Bây giờ, cái loại ngu xuẩn này bạn sẽ chẳng bao giờ tìm thấy trong
Phật. Cái loại chắc chắn giáo điều này bạn sẽ không bao giờ tìm
thấy trong Phật đâu. Ông ấy rất nước đôi. Chỉ có một tên tuổi khác
cũng nước đôi như vậy và người đó là Lão Tử; hai con người này
rất nước đôi.
Đôi khi, bởi vì sự nước đôi của họ, nên bạn có thể không bị họ gây
ấn tượng - bởi vì bạn bị lẫn lộn, bạn cần ai đó tự tin đến mức bạn có
thể dựa vào người đó. Do đó, người cuồng tín gây ấn tượng cho
bạn rất nhiều. Họ có thể chẳng có gì để nói cả, nhưng họ đập bàn
nhiều thế, họ làm ồn ào về nó, đến mức chính sự ồn ào của họ tạo
cho bạn cảm giác rằng họ phải biết, bằng không làm sao họ có thể
chắc chắn thế? Các nhân chứng về Jehovah và những người như
vậy - những người ngu, nhưng họ lại giáo điều trong những khẳng
định của mình tới mức họ tạo ra cảm giác về sự chắc chắn. Và
những người lẫn lộn cần sự chắc chắn.
Khi bạn tới vị phật, bạn có thể không bị ấn tượng ngay lập tức bởi vì
ông ấy sẽ nước đôi thế, ông ấy sẽ không khẳng định điều gì cả. Ông
ấy biết rõ hơn điều đó: ông ấy biết rằng cuộc sống không thể bị hàm
chứa vào bất kì phát biểu nào, mọi phát biểu đều chỉ là bộ phận.
Không phát biểu nào có thể chứa toàn thể chân lí, cho nên làm sao
bạn có thể chắc chắn về nó được? Ông ấy bao giờ cũng sẽ vẫn còn
tương đối.
Hai bậc thầy vĩ đại của Ấn Độ, Phật và Mahavira, cả hai đều rất sâu
sắc về tính tương đối. Einstein đã phát hiện ra điều đó rất muộn;
Einstein đã đem tính tương đối tới thế giới khoa học. Trước Einstein,
các nhà khoa học cũng đã rất chắc chắn, chắc chắn một cách giáo
điều, tuyệt đối chắc chắn. Einstein đã đem tính tương đối tới và đem
khiêm tốn cho khoa học, và đem chân lí tới cho khoa học.
Cùng điều đó đã được Phật và Mahavira làm ở Ấn Độ: họ đã đem
tính tương đối vào, đem khái niệm là chân lí không thể nào được
khẳng định một cách toàn bộ, rằng chúng ta không bao giờ có thể
chắc chắn về nó cả, rằng nhiều nhất thì chúng ta có thể gợi ý về nó.
