Câu hỏi thứ ba:
Giáo dục có đưa tới thiền không? Xin thầy giải thích về giáo dục và
tôn giáo.
Thông thường cái vẫn được gọi là giáo dục thì gần như chống lại
thiền. Nó đáng phải không như thế nhưng nó lại như thế. Nghĩa
nguyên thuỷ của từ 'education-giáo dục' thì không chống lại thiền.
Nghĩa nguyên thuỷ này là: kéo ra. Giáo dục nghĩa là kéo ra; bất kì
cái gì bị ẩn kín trong cá nhân đều phải được kéo ra. Cá nhân phải
nở hoa - đó là nghĩa nguyên thuỷ của giáo dục.
Đó cũng là điều thiền là gì đấy: bạn phải nở hoa trong bản thể riêng
của mình. Bạn không biết mình định đi đâu, bạn không biết hoa nào
sẽ tới với bạn, mầu sắc của chúng là gì và hương thơm của chúng
là gì - bạn không biết. Bạn đi vào cái không biết. Bạn đơn giản tin
cậy vào năng lượng cuộc sống. Nó đã đem việc sinh thành cho bạn,
nó là nền tảng của bạn, nó là bản thể bạn. Bạn tin cậy vào nó. Bạn
biết rằng bạn là đứa trẻ của vũ trụ này, và vũ trụ này, nếu nó đã đem
việc sinh thành cho bạn, nó sẽ chăm nom nữa.
Khi bạn tin cậy vào bản thân mình bạn cũng tin cậy vào toàn thể vũ
trụ. Và vũ trụ này là đẹp. Xem đấy... biết bao nhiêu hoa được sinh ra
trong vũ trụ này; làm sao bạn có thể không tin cậy vào nó được? Cái
đẹp vô cùng như thế ở khắp xung quanh; làm sao bạn có thể không
tin cậy vào nó được? Vĩ đại thế, duyên dáng thế, từ một hạt bụi nhỏ
cho tới các vì sao; đối xứng thế, hài hoà thế; làm sao bạn có thể
không tin cậy vào nó được?
Basho đã nói, "Nếu hoa được sinh ra từ vũ trụ này, thế thì tôi tin cậy
vào nó." Đúng chứ? Đó là đủ logic, một luận cứ vĩ đại: “Nếu vũ trụ
này có thể cho sinh thành ra nhiều hoa đẹp thế, nếu hoa hồng là có
thể, tôi tin cậy vào nó. Nếu hoa sen là có thể. Tôi tin cậy vào nó."
Giáo dục là việc tin cậy vào bản thân bạn và tin cậy vào sự tồn tại, là
việc cho phép bất kì cái gì đang ẩn kín trong bạn được hiển lộ ra; là
việc đem bất kì cái gì có bên trong ra ngoài.
Nhưng điều đó là không đúng cho cái gọi là giáo dục đang diễn ra
trên thế giới. Thay vì đem ra, nó lại ép buộc mọi thứ vào trong. Nó
đơn giản đổ thông tin vào. Lần nữa từ ‘information-thông tin' là sai;
nó đáng ra không nên được dùng - nó phải là 'out-formation'.
'Information' nghĩa là: hình thành bên trong bạn. Cái gì đó phải
