Cho nên có người giầu với của cải và có người giầu không của cải
chút nào. Người ăn xin cũng có thể giầu nếu người đó vẫn đi vào
ham muốn.
Thế rồi có hai kiểu người nghèo: người nghèo không có của cải, và
người nghèo có mọi của cải trên thế giới. Nếu người nghèo đã hiểu
rằng không có nghĩa gì trong của cải, và người có mọi của cải cũng
đã hiểu rằng không có nghĩa gì trong của cải, thế thì cả hai đều là
nghèo trong tâm linh. Điều cơ sở cần nhận ra là ở chỗ bất kì cái gì ở
bên ngoài cũng đều sẽ không hoàn thành bạn. Dù bạn giầu hay
nghèo cũng chẳng thành vấn đề. Nhưng, điều đó dễ hơn...
Đó là lí do tại sao tôi nói rằng nếu người nghèo muốn mang tính tôn
giáo, người đó sẽ phải có nhiều thông minh hơn người giầu - bởi vì
người đó sẽ phải thế thông minh của mình vào cái thiếu trong của
cải. Người đó sẽ phải có tầm nhìn lớn lao, quyền năng quán tưởng.
Nếu bạn có người đàn bà đẹp, rất dễ hiểu điều đó chỉ bằng việc có
người đàn bà đẹp bên cạnh bạn, chẳng mãn nguyện nào tới cả. Rất
dễ hiểu điều đó; chả cần tới nhiều thông minh. Nhưng nếu bạn
không có đàn bà và bạn sống một mình trong sa mạc, và mơ - và
mơ tới, và bạn mơ về đàn bà - bây giờ, hiểu rằng dù có được người
đàn bà, bạn vẫn không thể được thoả mãn là điều khó, rất khó. Khi
bạn có của cải bên cạnh mình, hiểu điều đó rất đơn giản. Không
mấy thông minh là cần để thấy rằng chẳng cái gì đã xảy ra cho thế
giới bên trong bạn. Nhưng khi bạn không có gì cả, thậm chí không
có cái gì đó để ăn, không có nhà để trú ngụ, thì rất khó thấy rằng
nhà cửa, thức ăn, tiền bạc, tất cả đều vô nghĩa. Rất khó cho người
nghèo hiểu rằng tiền là vô nghĩa. Với người giầu, điều đó rất đơn
giản.
Đó là lí do tại sao tôi nói nếu người giầu không trở nên mang tính
tôn giáo thì người đó phải cực ngu, và nếu người nghèo trở nên
mang tính tôn giáo thì người đó phải cực thông minh. Bởi vì khi bạn
có, rất đơn giản thấy phép toán số học rằng chẳng cái gì đã xảy ra;
nhưng khi bạn không có, thế thì chỉ quán tưởng và chỉ nghĩ trong
tưởng tượng rằng ngay cả với việc có nó chẳng cái gì sẽ xảy ra, là
rất khó. Một hoài nghi ẩn giấu sẽ vẫn còn ở bên trong... có thể có cái
gì đó trong nó thì sao; toàn thế giới đang theo đuổi nó: "Họ tất cả có
phải là lũ ngốc không? Một mình mình là người khôn chắc? Thế thì
sao toàn thế giới lại chạy theo của cải, tiền bạc, quyền lực, danh
vọng?" Điều đó là rất khó. Khi bạn sống trong cung điện bạn biết
