sáng thức dậy và cùng một lúc quyết định là mình sẽ giải quyết cùng một
vấn đề này.
Trường hợp khám phá đồng loạt này khiến tôi kinh ngạc, nhưng nó sẽ không
gây bất ngờ cho tác giả khoa học Steven Johnson. Trong quyển sách thú vị
xuất bản năm 2010 của ông, Where Good Ideas Come From? (Ý Tưởng Tốt
Đến Từ Đâu?), Johnson giải thích rằng những “bội số“như vậy diễn ra rất
thường xuyên trong lịch sử khoa học. Johnson ghi chú: trường hợp phát hiện
vết đen Mặt trời vào năm 1611, bốn nhà khoa học từ bốn nước khác nhau
đều cùng phát hiện ra hiện tượng này vào cùng một năm. Pin chạy bằng điện
đầu tiên? Được phát minh hai lần vào giữa thế kỷ 18. Ô-xy? Được tách rời
vào năm 1772 và 1774. Trong một nghiên cứu mà Johnson dẫn ra, các nhà
nghiên cứu từ Đại học Columbia đã tìm ra gần 150 ví dụ khác nhau về các
đột phá xuất chúng trong khoa học được thực hiện bởi nhiều nhà khoa học
khác nhau tại khoảng cùng một thời điểm.
Những ví dụ về sự khám phá đồng loạt này, dù có vẻ rất thú vị, dường như
lại không liên quan lắm đối với vấn đề về sứ mệnh nghề nghiệp. Tuy nhiên,
tôi mong bạn hãy kiên nhẫn, bởi lời giải thích cho hiện tượng này chính là
mối liên kết đầu tiên trong chuỗi logic đã giúp tôi giải mã được những gì
khác biệt với Sarah và Jane mà Pardis đã làm.
Các ý tưởng lớn, theo như Johnson giải thích, thì gần như luôn được phát
hiện ở trong vùng “khả thi kế cận”- một thuật ngữ được mượn từ nhà sinh
học Stuart Kaufifman. Ông sử dụng nó để giải thích hiện tượng hình thành
cấu trúc hóa học phức tạp từ những cấu trúc đơn giản hơn. Kauffman ghi
nhận rằng khi ta cho một muỗng các thành phần hóa học trộn chung với
nhau, rất nhiều chất hóa học khác sẽ thành hình. Tuy nhiên, không phải bất
kỳ hóa chất mới nào cũng có khả năng xuất hiện như nhau. Các hóa chất
mới mà bạn sẽ tìm thấy là những thứ có thể được tạo ra bằng cách kết hợp
các cấu trúc đã có trong muỗng. Nói cụ thể hơn, các hóa chất mới nằm
trong vùng khả thi kế cận được xác định bởi các cấu trúc hiện tại.
