Khu di tích Đền Hùng nằm trên núi Nghĩa Lĩnh được
xây nền đặt móng từ đời vua Đinh Tiên Hoàng, đến nay đã
trải qua bao lần trùng tu, tôn tạo. Nơi đây có nhiều công
trình kiến trúc tôn giáo, trong đó có bốn đền chính là Đền
Hạ, Đền Trung, Đền Thượng và Đền Giếng.
Điểm bắt đầu dưới chân núi là cổng Đền (cửa Đại
Môn) có hình vòm cuốn, được xây dựng vào năm 1917.
Từ cổng leo lên 225 bậc đá men theo sườn núi sẽ tới
Đền Hạ và chùa Thiên Quang. Theo truyền thuyết đây là
nơi Mẹ Âu Cơ sinh ra một bọc trăm trứng nở ra trăm người
con trai.
Từ Đền Hạ leo 168 bậc sẽ tới Đền Trung, có tên chữ là
"Hùng Vương Tổ Miếu". Tương truyền đây là nơi vua Hùng
cùng các Lạc hầu, Lạc tướng họp bàn việc nước.
Đền Thượng nằm trên đỉnh núi có đề bốn chữ "Kính
thiên lĩnh điện", là nơi vua Hùng cử hành các nghi lễ cúng
tế Trời, Đất.
Bên trái Đền Thượng là Lăng Vua Híjng, tương truyền
là mộ Vua Hùng thứ sáu.
Ngày Giỗ Tổ đã được Nhà nước quy định là ngày
Quốc lễ.
"D ù ai đi ngược về xuôi / Nhớ ngày giỗ Tổ mùng Mười
tháng Ba".
Nghĩa Lĩnh được coi là núi thiêng của đất nước, hằng
năm cứ đến ngày Giỗ Tổ, hàng vạn người từ khắp mọi miền
.129
