chọn Hoa Lư làm kinh đô, lấy núi non xung quanh làm các
thành lũy tự nhiên để bảo vệ kinh thành. Ngày nay vùng
non nước Tràng An đã được UNESCO công nhận là Di sản
thiên nhiên và văn hóa thế giới.
Trung tâm danh thắng là cố đô Hoa Lư. Trong sử thi
Hoàn vương ca tích có đoạn mô tả:
Tiên triều đã đặt th ế uy
Thành xây thiên tạo lũy quy địa phù
Hang thăm thẳm động âm u
Hồ đi du đãng vượn đu vách rừng.
Vùng núi đá vôi Ninh Bình được coi như "Vịnh Hạ
Long trên cạn", bởi các núi nhấp nhô chẳng khác gì các
ngọn đảo đá trên vịnh, và dưới chân núi cũng có vết sóng
vỗ như đã từng dầm chân trên mặt biển cách đây chưa xa,
chỉ 7.000 đến 1.500 năm trước.
Cảnh quan nơi đây là kết quả của nhiều giai đoạn
thăng trầm, trong đó có quá trình cacxtơ hóa tạo nên các
hang động ngầm và sau đó được nâng lên, thung lũng được
bồi tụ.
Các nhà khảo sát đã thống kê, quần thể này có hàng
trăm hang động thuộc bốn dạng khác nhau: hang ngầm cổ,
hang nền cacxtơ cổ, hang mái đá và hang hàm ếch. Mạng
lưới sông suối luồn lách qua 31 đầm hồ, chui qua 48 hang
động, trong đó có những hang xuyên núi dài tới 2 km, như
hang Địa Linh, hang Sinh Dược, hang Mây...
