How to Get Rich (without getting lucky)
27
Questioner: Về vấn đề năng lượng và động lực, tôi nghĩ đến một câu nói khá hay
của Sam Altman như thế này: "Một trong những điều quan trọng nhất khi giao việc
là phải giao việc cho người mà họ muốn làm việc đó nhất”. Vậy có phải chúng ta
nên chỉ nên chọn những người xung phong và hăng hái với công việc nhất?
Naval: Đúng! Tôi sẽ không thuê người mà tôi nghĩ họ sẽ không thích công việc tôi
giao cho họ.
Khi còn trẻ, tôi luôn cố gắng thuyết phục người khác làm điều tôi muốn họ làm,
gần như sale vậy. Nhưng về lâu dài đấy là không thể. Bạn có thể truyền cảm hứng
cho họ trong chốc lát, trong những khắc đầu đó. Nếu bạn có quyền lực tuyệt đối,
kiểu như vua chúa ngày xưa, thì bạn có thể bắt buộc họ làm việc.
Nhưng ở đây bạn muốn họ giữ động lực đường dài. Tức động lực đó phải được đến
từ bên trong. Bạn không thể nhồi nhét nó vào người khác nếu từ ban đầu họ đã
không muốn. Do đó từ khâu tuyển lựa ban đầu ngoài việc chọn người có năng
lượng cao, họ còn phải sẵn sàng làm việc bạn giao cho họ, và họ muốn đồng hành
cùng bạn khi làm việc đó.
11.3 Integrity is what someone does, despite what they
say they do - Đạo đức và chính trực thể hiện qua hành
động, không phải lời nói
Đọc những dấu hiệu cực kỳ quan trọng. Tôi nhấn mạnh nhé. Những dấu hiệu là
những thứ họ làm, không phải họ nói. Có thể hiểu một cách dân dã là "Những
người hay nói đạo đức thường sống như cứt”. Dễ nhất là nhìn cách họ ăn nói đối xử
với người cấp dưới hoặc những người làm ngành phục vụ (nhân viên phục vụ,
người bán hang, …). Nếu họ thô lỗ với những người này rồi quay qua niềm nở xởi lởi
với bạn, thì rồi cũng đến lúc họ cũng lại thô lỗ và phản bội bạn thôi.
Hay nếu nếu ai đó quá hung hăng với địch thủ, tìm mọi cách triệt hạ cả những
người đã đầu hàng thì bạn nên cẩn thận. Tính cách của con người rất khó đổi, lỡ
một ngày nào đấy bạn là đối thủ của họ thì sẽ rất mệt mỏi đấy. Do đó hãy tìm
những người sống chết với những nguyên tắc đạo đức của họ. Hầu hết những
người chơi game đường dài sẽ có tính chất này.
Đây là một ví dụ cá nhân. Tôi đầu tư vào công ty của một người bạn. Công ty ấy
thất bại. Với một người bình thường họ sẽ tuyên bố phá sản và giải trừ mọi trách
nhiệm. Tôi hiểu điều đó là lẽ thường trong việc đầu tư vào những công ty khởi
nghiệp. Vấn đề sẽ chẳng có gì đáng nói nếu anh ta không phải là một thằng điên.
Sau thất bại anh ta lại loay hoay tiếp tục vực dậy công ty với tiền túi của bản thân,
công ty ấy, với một CEO lì đòn, kiên nhẫn thì cũng thành công. Anh ta rốt cuộc
không hề bỏ rơi những nhà đầu tư, những người tin vào anh ta. (chợt nhớ tới anh
