How to Get Rich (without getting lucky)
7
3. Free Markets Are Intrinsic to Humans —
Thị trường tự do nằm trong bản chất của
con người
Chúng ta là loài động vật duy nhất có khả năng hợp tác với nhau bất chấp ranh
giới sinh học của bản thể loài người, vì con người có thể quan trắc tín dụng và nợ
trong những giao dịch tự nguyện
3.1 Free markets are intrinsic to the human species
Về cơ bản thì chủ nghĩa tư bản (thị trường tự do) nằm trong gen của chúng ta rồi.
Chúng ta không nghiên cứu, tìm hiểu hay khám phá ra hệ thống kinh tế tư bản. Nó
luôn hiện diện trong từng hoạt động giao dịch trao đổi từ thời cổ đại.
Khi bạn và tôi trao đổi thông tin, thì đấy là mối quan hệ có qua có lại. Tôi gửi bạn
thông tin bạn cần. Bạn cung cấp thông tin tôi cần. Hoạt động này dựa trên cơ sở
thuận mua vừa bán. Nếu chúng ta không đạt được thỏa thuận, bạn sẽ tìm người
khác để thực hiện việc trao đổi này. Do đó việc trao đổi này cùng khả năng quan
trắc tín dụng cùng nợ biến con người thành loài động vật xã hội vô cùng linh hoạt.
Chúng ta là loài động vật duy nhất có thể hợp tác bất chấp mối quan hệ với đối tác
là gần gũi hay xa lạ. Hầu hết sinh vật không hề có khái niệm cộng tác. Nếu chúng
có thì là đi theo bầy, chung sống và tiến hóa cùng nhau. Nhờ có quan hệ máu mủ
mà vật mới hợp theo loài được.
Loài người thì không. Tôi có thể hợp tác với bạn. Có thể hợp tác với người Mĩ,
Người Nhật, Người Ả Rập,... bất chấp khác biệt gen vật lý lẫn gen văn hóa. Ta
không có chung nguồn gốc sinh học trừ việc ta đều là homo sapiens (người tinh
khôn). Nhưng con người vẫn dễ dàng hợp tác được với nhau.
Vậy nguyên nhân lý giải cho khả năng này là gì? Câu trả lời là khả năng ta quan
trắc tín dụng cùng nợ nần: "Ai đã làm gì?" và "Giá trị họ tạo ra là gì?" Đấy chính là
bản chất thị trường tư bản tự do.
Do đó, tôi có niềm tin mạnh mẽ rằng tư bản là bản chất của loài người, và nhờ tư
bản ta sẽ tạo được lượng tài sản lớn và đủ lớn đến mức thừa mứa cho tất cả loài
người.
Ai cũng có thể trở nên giàu có. Ai cũng có thể nghỉ hưu tuổi 30. Ai cũng có thể
thành công. Cơ hội cho mọi người là như nhau. Câu hỏi ở đây là sự giáo dục cùng
sự khao khát của bạn có đủ hay không. Bạn phải thật sự muốn, phải thật sự thèm
khát nó. Và nếu bạn không muốn thì ko sao cả. Bạn chỉ cần dừng chơi game này là
được.
