Y Đình kéo Mục Chân Chân đi theo làm bạn, cùng với Trương Nguyên
tổng cộng là năm người thuê một chiếc thuyền ô bồng (thuyền buồm) qua
đầm Đông Đại đến hồ Giám. Ở thời Đông Hán, có Thái Thú Hội Kê là Mã
Trăn đã khơi thông hồ Giám, nạp thêm 36 nguồn nước của hai huyện Hội
Kê và Sơn Âm. Hồ Giám ngày xưa có phạm vi hơn tám trăm dặm, từ thời
Tấn Đường tới nay, bùn trong hồ tích tụ càng ngày càng nhiều, các nhà
quanh hồ cũng chiếm dụng đất để làm ruộng, thủy vực bây giờ chỉ còn lại
khoảng hơn trăm dặm, mấy tháng nay không mưa, nước hồ giảm xuống
thêm vài thước, hai bên bờ hồ lộ ra những vạt bùn lớn, điền trang của nhà
Trương Nguyên ở bên bờ Đông của hồ Giám, cách miếu Mã Thái Thú cũng
không xa, năm người Trương Nguyên neo thuyền đi lên bờ Đông, chỉ cần
đi bộ chừng nửa dặm đường là đến.
Mảnh đất ở bờ đông hồ Giám này vốn là khu hồ nước, sau khi nước hồ
cạn dần thì trở thành là một cánh đồng bằng phẳng rộng bát ngát, hiện tại
đã khai khẩn thành ruộng tốt, đâu đâu trên đồng ruộng cũng thấy bóng
người đang khom lưng gieo lúa, có nơi lúa mạch đã cắt đi, trơ cả gốc ra, có
nơi vẫn là những đồng lúa mạch vàng óng nặng trĩu, có nơi thì đang thả
trâu cày ruộng, có nơi đã gieo trồng mạ chiêm. —— Nông dân vất vả, từ
tháng giêng đã bắt đầu bận rộn, xới đất, ủ phân, chiết cành dâu; tháng hai
thì bắt đầu sửa lại bờ ruộng; tháng ba chọn giống rồi ươm; tháng tư thì bắt
đầu bận rộn nhiều hơn, cắt lúa mì, cắt gốc rạ, cày ruộng cấy mạ, lúc Trương
Nguyên đến là lúc bốn hộ tá điền Tạ Kì Phó vừa mới cùng vợ con cấy mạ
hơn trăm mẫu lúa chiêm, đang lúc rảnh rỗi định đến Điền Thủ chúc mừng
Thanh Miêu Hội, thấy chủ điền đến, đám người Tạ Kì Phó có chút lúng
túng, tưởng rằng Trương Nguyên đến thu thuế lúa mạch sớm như vậy, lúa
mạch còn chưa tuốt hạt phơi khô mà.
Trương Nguyên vội nói:
- Hôm nay ta chỉ đến xem thôi, thuế mạch vẫn giao nộp vào đầu tháng
sáu, không vội, không vội.
