29
Nước Tĩnh Lặng Mà Chảy
Nước Chảy Mà Tĩnh Lặng
Sự tĩnh tại là sự tĩnh lặng, và sự trôi chảy là trí tuệ. (Sự bất động là định,
dòng chảy là tuệ minh sát). Chúng ta thiền để làm cho tâm được bình lặng, giống
như nước lặng, nước tĩnh. Rồi sau đó nó có thể trôi chảy.
Ban đầu, chúng ta học để biết nước tĩnh là gì và nước chảy là gì. Sau khi
thực tập như vậy, chúng ta sẽ thấy được hai loại trạng thái này hỗ trợ cho nhau
như thế nào. Cả hai đều tĩnh tại và trôi chảy. Nhưng điều này không dễ hình
dung.
Chúng ta hiểu rằng nước đứng yên thì không chảy. Chúng ta hiểu rằng nước
đang chảy là không đứng yên. Nhưng khi tu tập chúng ta trải nghiệm được hai
trạng thái này cùng một lúc. Tâm của người tu tập thực thụ thì giống như nước
tĩnh mà chảy, hoặc giống như nước chảy mà tĩnh lặng. Tất cả mọi thứ xảy ra
trong tâm của một người thực sự tu tập giáo pháp đều mang tính chất đó. Nếu chỉ
chảy không thì không đúng. Nếu chỉ tĩnh lặng thì không đúng. Khi chúng ta đã
trải nghiệm về việc tu tập (thiền tập), tâm của chúng ta sẽ ở trong trạng thái giống
như nước đang chảy mà tĩnh lặng.
Điều này chúng ta chưa từng biết trước đó. Chúng ta từng biết nước nhảy thì
nó đang chảy. Còn nước tĩnh lặng thì nó không động. Nhưng trong tâm của chúng
ta, nó thực sự luôn luôn giống như nước đang chảy mà tĩnh lặng.
Khi tu tập Phật pháp, chúng ta có định (samadhi), tức sự tĩnh lặng, và trí tuệ
hòa lẫn với nhau. Rồi thì, khi chúng ta ngồi thiền, tâm thì tĩnh tại, và nó trôi chảy.
Nước tĩnh lặng mà chảy.
Mỗi khi trạng thái này xảy ra trong tâm của người thiền tập, nó rất khác biệt
và kỳ lạ. Nó khác biệt với cái tâm bình thường mà người đó đã từng biết. Trước
kia, khi tâm chuyển động thì nó chuyển động. Khi tâm nó tĩnh tại thì nó không
chuyển động, nó chỉ yên tĩnh—giống như nước bình thường chúng ta thấy. Khi
nào động thì là động, khi nào tĩnh thì là tĩnh. Nhưng nhờ vào việc thiền tập, tâm
