1
Hiểu về Tâm
Trong tu thiền, chúng ta tu tập sự chánh niệm để chúng ta luôn tỉnh giác. Tu
tập với nỗ lực và sự kiên nhẫn, tâm có thể được vững chắc. Khi những hiện tượng
giác quan có mặt, dù là khó chịu hay dễ chịu, và khi có mặt những hiện tượng
tâm, dù là cảm nhận vui hay cảm xúc buồn, thì chúng ta luôn nhìn thấy chúng
một cách rõ ràng. Hiện tượng là một chuyện, và tâm là một chuyện. Đó là những
thứ riêng biệt.
Khi thứ gì tiếp xúc tâm và chúng ta thích nó, thì chúng ta chạy theo nó. Khi
thứ gì làm chúng ta không thích, chúng ta chạy tránh nó. Điều này là không nhìn
thấy tâm mà chỉ chạy theo hiện tượng. Theo cảnh quên mình. Hiện tượng là hiện
tượng, tâm là tâm. Chúng ta phải tách riêng chúng ra và nhận rõ cái nào là tâm,
cái nào là hiện tượng. Làm vậy ta được thư thái.
Khi có ai nói nặng lời với ta thì ta nổi giận, điều đó có nghĩa ta đã bị che mờ
bởi những hiện tượng và chạy theo chúng; tâm bị mắc vào những đối tượng của
nó và chạy theo những trạng thái của nó. Nên hiểu rằng tất cả mọi thứ chúng ta
trải nghiệm bên ngoài và bên trong như vậy chẳng là gì cả, đó chỉ là những sự
đánh lừa. Chúng không có gì là chắc chắn, không phải thực, và nếu cứ chạy theo
chúng, chúng ta sẽ lạc đường. Đức Phật muốn chúng ta thiền tập để nhìn thấy sự
thật về chúng, sự thật về thế giới. Thế giới là những hiện tượng của sáu giác
quan; những hiện tượng là thế giới.
Nếu chúng ta không hiểu về chân lý của Giáo Pháp, thì chúng ta không hiểu
biết về tâm và chúng ta không hiểu biết về các hiện tượng, và như vậy tâm và các
đối tượng của tâm lẫn lộn với nhau. Do đó, khi chúng ta trải nghiệm khổ thì ta
cảm giác rằng tâm mình khổ. Chúng ta cảm giác tâm mình cứ lang thang và nếm
trải đủ loại thứ khổ một cách không kiểm soát được, nó cứ thay đổi liên tục trong
nhiều trạng thái khác nhau. Thực ra điều đó không thực: không có nhiều tâm, mà
là nhiều hiện tượng. Nhưng nếu chúng ta không có ý thức tỉnh giác về mình thì
chúng ta không hiểu biết tâm và cứ chạy theo những hiện tượng đó. Người ta
thường nói, “Tâm tôi buồn”, “Tâm tôi bất hạnh”, “Tâm tôi bị phân tán”. Nhưng
