3
Đúng Như Lẽ Thường
Giáo Pháp (Dhamma) ở đâu? Toàn bộ Giáo Pháp đang ở đây với chúng ta.
Ngay trước mắt ta và bên trong ta. Những gì chúng ta trải nghiệm là đúng, là
phải, thì đó là chân lý, là Giáo Pháp. Khi chúng ta già đi, đừng nghĩ điều đó có gì
sai. Khi bị đau lưng, đừng cho rằng có điều gì đó trục trặc. Khi ta bị khổ đau,
đừng nghĩ có điều gì không đúng. Nếu ta được hạnh phúc, đừng nghĩ điều đó có
gì sai.
Tất cả những điều đó là Giáo Pháp. Khổ đau chỉ là khổ đau. Vui sướng chỉ là
vui sướng. Nóng chỉ là nóng. Lạnh chỉ là lạnh. Chứ không phải “Tôi đang sướng,
Tôi đang khổ. Tôi tốt, Tôi xấu, Tôi được cái này, Tôi mất cái kia.” Một người
thực sự có gì mà phải mất? Chẳng có gì cả. Có được thứ gì là Giáo Pháp. Mất đi
nó cũng là Giáo Pháp. Được sung sướng và hạnh phúc là Giáo Pháp. Đau bệnh là
Giáo Pháp. Nghĩa là gì? Nghĩa là không nên dính chấp vào những tình trạng
sướng khổ đó, chỉ cần nhận biết chúng là gì. Khi đang sung sướng, ta nhận ra “À,
sự sướng là không thường hằng”. Khi khổ, ta nhận biết “À, sự khổ là không
thường hằng”. Điều gì đó mà ta mừng “À, cái này tốt quá”—nó cũng không
thường hằng. Điều gì đó ta chê “À, cái này tệ quá”—nó cũng không thường hằng.
Chúng chỉ tồn tại trong hữu hạn, do vậy đừng tin chắc vào chúng, đừng bám chặt
vào chúng làm gì.
Phật đã dạy về lẽ vô thường. Vô thường là cách mọi sự diễn ra—chúng
chẳng hề theo ý muốn của bất cứ ai. Đó là chân lý. Đó là diệu đế mà Phật đã chỉ
dạy. Lẽ vô thường thống trị cả thế gian—đó là điều thường hằng. (Không có gì là
tồn tại thường hằng, chỉ có sự vô thường là tồn tại thường hằng). Đây là chỗ
chúng ta bị che mờ. Đây là sự vô minh của chúng ta. Do vậy đây là chỗ chúng ta
cần phải nhìn xem. Bất cứ điều gì xảy ra, hãy coi nó là đúng, là phải với lẽ
thường. Mọi thứ đều đúng với bản chất tự nhiên của nó, đó là sự chuyển động và
thay đổi không ngừng. Thân chúng ta tồn tại như vậy đó. Mọi hiện tượng của
thân và tâm tồn tại như vậy đó. Chúng ta không thể cản lại chúng; chúng không
thể đứng yên. Không thể đứng yên có nghĩa bản chất của chúng là vô thường,
