II
ĐÔI ĐIỀU VỀ CHỖ BIÊN DỊCH
Hầu hết những bài giảng trong bộ sách này được biên chép từ những băng
cát-sét cũ của thiền sư Ajahn Chah, một số bằng tiếng Thái và một số bằng
phương ngữ vùng Đông- Bắc Thái Lan (giáp Lào, phương ngữ của Lào); được
thu âm bằng những máy thu âm chất lượng thấp (những loại máy thu âm đơn
giản, rẻ tiền) và được giữ trong những điều kiện bảo quản không tốt lắm của
những ngày đó. Điều đó cũng gây khó khăn cho công việc biên dịch, có lúc bị
mất chữ hay mất câu; có lúc có đoạn nghe không rõ nên các thầy phải đi tìm hỏi
những người nghe đã quen thuộc và biết rõ những câu đó của thiền sư.
Về công việc dịch thuật, nhiều người dịch khác nhau đã cố gắng dịch chính
xác nhất với nội dung của lời giảng, nhưng họ cũng bỏ bớt những câu lặp đi lặp
lại trong văn nói khi thầy đang giảng giải. Những chữ Pāli đã ngấm vào tiếng
Thái theo thời gian nên đã thu nạp thêm những nghĩa phụ: ví dụ, chữ ''arome''
trong tiếng Thái là có liên hệ với chữ ''ārammana'' trong tiếng Pali– có nghĩa là
đối tượng của tâm hoặc nhận thức của tâm, nhưng nghĩa chung là ''trạng thái''
hoặc là ''cảm xúc''. Thiền sư đã dùng những chữ đó theo cả hai nghĩa, và chúng ta
phải dịch cho đúng với ngữ nghĩa và bối cảnh của mỗi câu nói khác nhau.
Những chữ Pāli nhiều lúc được thiền sư giữ nguyên khi giảng, có khi thiền
sư dịch ra tiếng Thái. Quan trọng là người nghe có thể đọc được, hiểu được.
Những chữ Pāli đó thường ngắn và quen thuộc đối với người nghe, họ đã biết ít
nhiều thuật ngữ Phật giáo; trong những trường hợp đó thiền sư thường giữ
nguyên tiếng Pali. Điều này thiệt ra cũng không khó gì cho ai, bởi lúc đó thầy
cũng đã giảng giải rất nhiều ý nghĩa xung quanh những chữ đó. Những chữ dài
hơn hoặc ít quen thuộc hơn với người nghe thì thiền sư thường dịch ra. Trong số
đó có hai chữ đáng lưu ý. Chữ Kāmasukhallikānuyogo và chữ
Attakilamathānuyogo đã được thiền sư dịch ra là hai cực đoan: ''Sự đắm mình
trong Khoái lạc'' và ''Sự đắm mình vào Đau khổ''
. Hai chữ này xuất hiện không
quá năm lần trong bộ sách này. Mặc dù bản dịch tiếng Anh có thể chưa thực sự
