những nước đang phát triển hiện nay không nên được hiểu thành các thiết
chế là không quan trọng, hay các nước đang phát triển không cần cải thiện
các thiết chế của họ. Ngược lại, ở khía cạnh lịch sử, cải thiện chất lượng
các thiết chế dường như là có liên quan với sự tăng trưởng tốt hơn, chúng ta
có thể dễ dàng ủng hộ nhận xét này bằng những bằng chứng trong quá khứ
và hiện tại.
Như chúng ta có thể thấy trong bảng 4.1, tốc độ tăng thu nhập bình quân
đầu người hàng năm của 11 nước có dữ liệu trong giai đoạn 1820-1875
nằm trong khoảng từ 0,6% (Ý) đến 2% (Úc), giá trị trung bình chưa điều
chỉnh (unweighted) và giá trị trung vị đều là 1,1%. Bảng này còn chỉ ra
rằng, từ năm 1875 đến năm 1913, tốc độ gia tăng thu nhập bình quân đầu
người nằm trong khoảng 0,6% (Úc) đến 2,4% (Canada), giá trị trung bình
chưa điều chỉnh là 1,7% và giá trị trung vị là 1,4%. Như đã biết, từ giữa thế
kỷ XIX, các thiết chế của các nước NDC đã phát triển rất mạnh (xem mục
3.3.1 Chương 3), do vậy hoàn toàn hợp lí khi cho rằng ít nhất một phần của
sự tăng tốc phát triển là do cải thiện chất lượng các thiết chế.
Thành tựu kinh tế nổi trội của các nước NDC trong giai đoạn được gọi là
“Thời vàng son của chủ nghĩa tư bản” (1950-1973), khi so sánh với thời kì
trước và sau đó, làm nổi bật lên tầm quan trọng của thiết chế trong việc tạo
ra tăng trưởng và ổn định kinh tế. Trong “Thời vàng son” này, thu nhập
bình quân đầu người ở các nước NDC đã tăng ở mức 3-4% một năm, tương
phản với tốc độ phổ biến 1-2% trong thời kì trước đó (xem bảng 4.1) và với
tốc độ 2-2,5% trong thời kì sau đó (xem bảng 4.3, phần sau). Theo số liệu
của Maddison (1989), trong thời kì này, thu nhập bình quân đầu người của
16 nước NDC lớn nhất đã tăng 3,8% một năm, một số nước như: Nhật Bản
(8%), Đức và Áo (4,9%) và Ý (4,8%), đã đạt mức tăng trưởng mà trước
đây khó có thể tưởng tượng.
Hầu hết các nhà bình luận gán Thời vàng
son ở các nước NDC cho sự ra đời của những thiết chế tốt hơn sau Thế
chiến II, ví dụ như ngân sách tích cực (trường phái kinh tế Keynes), các nhà
nước phúc lợi đã trưởng thành, luật lệ nghiêm ngặt hơn về thị trường tài
chính, những thiết chế thỏa thuận về lương của doanh nghiệp, các thiết chế
