quân Mantinea và các quân đồng minh của mình và đội quân tuyển chọn
Argos đã ngừng dồn ép đối phương, và khi nhìn thấy các đồng minh của
mình bị đánh bại và quân Lacedaemon toàn lực xông tới họ, bèn tháo chạy.
Nhiều quân lính Mantinea đã thiệt mạng, nhưng phần lớn số quân tuyển
chọn Argos đã thoát được. Tuy vậy, cuộc tháo chạy và rút lui không kíp mà
cũng không hoãn; quân Lacedaemon đã chiến đấu bền bỉ và ngoan cường
cho đến khi đánh tan quân địch, nhưng một khi đã thắng, chỉ truy kích một
lúc và một quãng ngắn.
Đó là diễn biến trận đánh, gần sát với thực tế nhất như tôi đã miêu tả; trận
đánh lớn nhất từng diễn ra trong suốt một thời gian dài giữa các dân Hy Lạp
với nhau, và được những thành bang hùng mạnh nhất tham dự. Quân
Lacedaemon chiếm một vị trí phía trước xác các binh lính địch, lập tức dựng
đài chiến tích và lột lấy giáp trụ khí giới của những kẻ bị giết; họ thu nhặt tử
sĩ bên mình và mang về Tegea, nơi họ chôn cất những người này, và trao trả
xác binh lính cho quân địch theo một thỏa thuận đình chiến tạm thời. Quân
Argos, quân Orneae và quân Cleonae có bảy trăm người thiệt mạng; quân
Mantinea thiệt mất hai trăm, quân Athens và quân Aegina cũng mất hai
trăm, cùng với cả hai viên tướng của họ. Về phía quân Lacedaemon, các
quân đồng minh không chịu bất cứ tổn thất đáng kể nào: riêng về phần quân
Lacedaemon thì khó mà biết được con số thật; tuy nhiên, nghe nói có ba
trăm quân của họ đã bị giết.
Trong lúc trận đánh này sắp nổ ra, vị vua khác của Lacedaemon là
Pleistoanax đã xuất chinh với một đội quân tiếp viện gồm những người lính
già nhất và trẻ nhất, đã đi tới tận Tegea, nơi nhà vua nghe tin chiến thắng và
lại quay về. Quân Lacedaemon cũng gửi trả và cho hồi hương các quân đồng
minh từ Corinth và từ bên ngoài Eo Đất đến, bản thân họ cũng trở về đồng
thời giải tán các đồng minh, và tổ chức ăn mừng lễ hội Carnea, tình cờ trùng
vào thời điểm ấy. Những tội mà dân Hy Lạp quy kết cho người Lacedaemon
vào thời đó, hoặc về sự hèn nhát trong tai họa trên đảo [Sphacteria], hoặc về
sự cai trị yếu kém và sự trì trệ nói chung, tất cả đều được xóa sạch bởi một
trận chiến duy nhất này: vận rủi, như người ta nghĩ, có thể đã hạ thấp họ,
nhưng bản thân con người họ bao giờ cũng vẫn vậy.
