những lực lượng còn lại của Athens kể từ nay sẽ không còn khả năng chống
chọi lại cuộc chiến tranh có thể sẽ được tiến hành để chống lại nó; trong khi
họ, dân Syracuse ấy, sẽ được coi như những người mang đến sự giải phóng
này và sẽ được ca tụng không chỉ bởi tất cả những người đương thời mà còn
bởi hậu thế nữa. Đây chưa phải là những lý do duy nhất mang lại chân giá trị
cho cuộc chiến này. Vì họ sẽ đánh bại không chỉ riêng quân Athens mà còn
cả các đồng minh đông đảo của chúng, và họ không đơn thương độc mã mà
là cùng với các chiến hữu của mình, sánh vai chỉ huy cùng các tướng lĩnh
của Corinth và Lacedaemon, đồng thời đã đem kinh thành của mình ra đứng
mũi chịu sào trước hiểm hoạ, và trở thành những người tiên phong về thành
tựu hải quân.
Quả thực chưa bao giờ có nhiều xứ dân đến thế tập hợp lại để chiến đấu
trước một kinh thành, nếu chúng ta không tính tổng số các xứ dân đã tập hợp
lại trong cuộc chiến này dưới cờ của Athens và Lacedaemon. Sau đây là
những bang ở phe này hoặc phe kia, những bang đã đến Syracuse để chiến
đấu vì Sicily hoặc đánh nó, để trợ chiến hoặc cho kẻ xâm lược hoặc cho
người bảo vệ hải đảo này. Lẽ phải hay cộng đồng huyết tộc chẳng phải là
mối ràng buộc để họ liên hiệp với nhau, mà có thể là vì lợi ích hoặc vì bị bắt
buộc tùy vào hoàn cảnh. Người Athens có nguồn gốc là người Ionia tự ys
đến đánh người Doris ở Syracuse; và những dân vẫn nói tiếng Attica và
dùng luật lệ của Athens như dân Lemnos, dân Imbros và dân Aegina, hay
nói đúng hơn là dân khi đó đang cư ngụ ở Aegina, là dân các thuộc địa của
Athens đã đi theo họ. Cũng cần phải bổ sung thêm dân Hestiaea đang cư ngụ
tại Hestiaea
ở Euboea vào số này nữa. Trong các dân còn lại đã tham gia
vào cuộc viễn chinh này, một số là những xứ dân lệ thuộc của Athens, số
khác là những đồng minh độc lập, số khác nữa là lính đánh thuê. Trong số
những xứ dân lệ thuộc phải cống nạp có dân Eretria, dân Chalcis, dân Styra
và dân Carytus
từ Euboea; dân Ceos
, Andros, và dân Tenos
từ các hải
đảo; và dân Miletus, dân Samos, và dân Chios từ Ionia. Tuy vậy, dân Chios
đã tham gia như đồng minh độc lập, không cống nạp mà cung cấp tàu
thuyền. Ngoại trừ dân ở Carystus có nguồn gốc từ tộc Dryopis
, hầu hết các
dân này là người Ionia và dòng dõi của người Athens, và mặc dù là xứ dân
