của Moses khi cho rằng mức độ hoàn hảo cao nhất có thể và tự nhiên đối
với loài người phải đạt được trong một cá nhân - và Moses là cá nhân đó.
Trên thực tế, điều Maimonides làm là giảm bớt vùng phi lý trong Do Thái
giáo nhưng không xóa sạch nó: ông tách bạch những vùng đức tin cốt lõi
nhất định mà lý trí không thể giải thích - mặc dù ông lưỡng lự thừa nhận
điều đó. Tuy nhiên, ông thừa nhận rằng một số vấn đề nhất định gần như
nằm ngoài khả năng lý giải của con người, về sự xung đột hiển hiện giữa ý
chí tự do và tiền định, ông trích dẫn Sách Giảng sư - “thật xa vời và sâu
thẳm dường bao! Ai nào tìm được?”
- và trong các bài viết của ông có
những đoạn ủng hộ cả sự tự do tuyệt đối của ý chí trong việc vâng theo
hoặc không vâng theo Luật Moses lẫn thuyết định mệnh khắt khe. Ông
công kích các nhà chiêm tinh học vì đã làm cho Luật Moses trở nên vô
dụng. Mặt khác, nguyên tắc đầu tiên trong 13 nguyên tắc đức tin của ông
là: “Chỉ có Chúa đã thực hiện, đang thực hiện và sẽ thực hiện mọi hành
động.”
Có thể chỉ ra những mâu thuẫn khác trong số các tác phẩm khổng
lồ của ông, dù số lượng mâu thuẫn đó, đáng ngạc nhiên là rất ít.
Điều mà Maimonides cố gắng làm là củng cố đức tin bằng cách loại bỏ
những gì mê tín và tăng cường những gì còn lại bằng lý trí. Nhưng tất
nhiên, trong quá trình đó, ông còn đưa ra và phổ biến một phương pháp tiếp
cận hết sức quan trọng với những gì bí ẩn về đức tin mà cuối cùng sẽ dụ
con người đi xa hơn nhiều. Lý trí, một khi đã thoát khỏi cái lọ chứa đức tin
thuần khiết, sẽ phát triển một đời sống và ý chí của riêng nó. Quả thực,
Maimonides là một điềm lớn của tương lai Do Thái, của tương lai loài
người. Cuốn Guide of the Perplexed của ông tiếp tục làm thay đổi tâm trí
Do Thái trong nhiều thế kỷ - không phải lúc nào cũng theo hướng ông
mong muốn. Theo một nghĩa nào đó, vai trò của ông trong Do Thái giáo
giống như vai trò của Erasmus trong Kitô giáo: ông đẻ ra những quả trứng
nguy hiểm mà sẽ nở sau này. Đối với y học, ông mang đến giáo lý Do Thái
về sự thống nhất giữa hai thành một của cơ thể và tâm hồn, của trí óc và vật
chất, điều này cho ông những hiểu biết quan trọng về sự ốm yếu của tinh
thần, do đó báo trước sự xuất hiện của Freud. Đối với lĩnh vực thần học,
