mở ra những kết hợp kỳ quặc giữa đức tin Kitô với đức tin Do Thái. Họ là
những người hoài nghi, châm chọc Đức mẹ đồng trinh Mary cùng các
thánh, cười nhạo các hình ảnh và tập quán sùng đạo. Họ đưa ra phán xét cá
nhân đối với nhà chức trách thuộc đủ thể loại. Người marrano bị coi là
những kẻ phản bội nhà nước tiềm tàng cũng như kẻ dị giáo - nhà chức trách
có thể đưa ra một ví dụ tiêu biểu là João Miguez, nhân vật bị công chúng
căm ghét, công tước xứ Naxos, có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất trong tất cả
người Do Thái trước đây từng là người Kitô, làm cố vấn cho sultan.
Phong trào phản Cải cách, ở cả tôn giáo lẫn thế tục, nghi ngờ người nhập
cư nhất, mà trong đó người marrano là một thành phần. Kinh nghiệm khiến
nhà chức trách hiểu rằng phong trào đó đồng nghĩa với rắc rối. Những
người Do Thái đã có từ lâu thì không đáng lo lắm. Nhưng số mới đến mới
là những người mang tới tư tưởng nguy hiểm. Mối lo sợ này diễn ra trên
nhiều cung bậc. Hội Thợ làm bánh Venice công khai tố cáo những thợ làm
bánh nhập cư: “Họ đi theo bước chân của người Luther và khoe khoang
rằng đã khiến cho nước Đức một thời đậm chất Kitô rơi vào hỗn loạn… giờ
đây đang ra sức hủy hoại phường thợ làm bánh ở đây.” Từ phía trên, đại sứ
của Charles V ở Venice cảnh báo với công chúng rằng, nếu không loại trừ
được dị giáo thì nó sẽ gây ra “thù hằn giữa các hoàng thân vì tranh giành
tình hữu nghị của các dân tộc… vì họ mong rằng không chư hầu nào vâng
lệnh hoàng thân xứ mình, họ tìm cách phá hoại mọi sự thống trị và tìm cách
làm cho các dân tộc được tự do.”
Đại sứ của Pius V ở Venice, Giovanni
Antonio Facchinetti, không ngần ngại quy những thất bại quân sự của
Venice trong cuộc chiến chống lại người Thổ cho thất bại đáng trách của
Venice trong việc tiêu diệt người Do Thái và kẻ dị giáo: chính Chúa, chứ
không phải người Thổ, đang gây chiến với công chúng, và giới cai trị công
chúng nên tự hỏi mình câu hỏi: “Tại sao Chúa lại cho rằng mình bị xúc
phạm bởi tình trạng này?”
Nhà chức trách yêu người Do Thái với tư cách
người tạo ra của cải; ghét người Do Thái với tư cách người truyền bá tư
tưởng.
