cải cách của chúng ta.” Ông nói một cách khinh bỉ, toàn bộ hoạt động là để
biến “một Kitô giáo Tin Lành bé nhỏ thành một công ty Do Thái. Họ làm
khăn lễ từ lông con chiên của Chúa, áo từ lông vũ Ma Thiêng, và quần lót
từ tình yêu Kitô; họ sẽ phá sản và những người kế vị họ sẽ được gọi là
Công ty Chúa và Đức Kitô.”
Nhưng nếu Heine không ưa cả người Do Thái chính thống lẫn người Do
Thái cải cách, thì có lẽ ông còn không ưa người maskil hơn thế. Ông coi họ
là những người trọng sự nghiệp hướng tới rửa tội. Ông ghi rằng bốn trong
số sáu người con của Mendelssohn đã cải đạo. Người chồng thứ hai của
Dorothea con gái ông ta là Friedrich Schlegel; cô này trở thành một người
phản động Kitô. Felix cháu trai ông ta trở thành người soạn nhạc Kitô hàng
đầu. Có thể Heine không phải là người đã nói rằng, “Điều Do Thái nhất mà
Mendelssohn từng làm là trở thành một người Kitô.” Nhưng thực sự ông đã
nói là: “Nếu tôi có may mắn trở thành cháu trai của Moses Mendelssohn,
thì chắc chắn tôi sẽ không dùng tài năng của mình để soạn nhạc cho việc đi
tiểu của con chiên.”
Khi Eduard Gans cải đạo, Heine coi ông ta là kẻ “vô
lại,” phạm “trọng tội,” tội “làm phản,” tệ hơn Burke (theo quan điểm của
Heine là kẻ tạo phản chính, kẻ đã phản bội sự nghiệp cách mạng), ông đánh
dấu sự rửa tội của Gans bằng một bài thơ cay đắng, An einen Abtrünnigen
(Gửi kẻ bội giáo).
Tuy nhiên, Heine đã trở thành người Tin Lành chỉ vài tháng trước đó, ba
ngày trước khi ông nhận bằng tiến sĩ. Lý do của ông hoàn toàn mang tính
trần tục. Do một đạo luật hồi tháng 8 năm 1822, mà người Do Thái bị đuổi
ra khỏi các vị trí học thuật nhà nước - một phán quyết nhằm trực tiếp vào
Gans. Chục năm sau, Heine bênh vực đạo Tin Lành của mình, cho đó là
“phản đối chống lại bất công,” là “nhiệt tình thời chiến khiến tôi tham gia
các cuộc đấu tranh của giáo hội quân sự này.” Nhưng điều này là vô nghĩa,
vì ông cũng cho rằng tinh thần của Tin Lành không thực sự mang tính tôn
giáo chút nào: “Thịt da mỡ màng trong các bức tranh của Titian - đó đều là
Tin Lành. Tấm lưng Vệ Nữ của ông là những luận đề cơ bản hơn nhiều so
