người xấu đi chăng nữa, và đặt họ dưới cái ách nặng nề. Người Hy Lạp tấn
công người Do Thái trên đường phố và để họ làm những công việc vất vả.”
Dù vậy, Benjamin kết luận, “người Do Thái giàu có, tử tế và hay làm việc
thiện. Họ tuân thủ các lời răn trong Kinh Thánh và vui vẻ vác trên vai cái
ách áp bức. ”
Benjamin xứ Tudela đi khắp vùng Đông bắc Tây Ban Nha, Barcelona,
Provence, rồi qua ngả Marseilles, Gerona và Pisa tới Rome. Ông đến
Salerno, Amalfi và các thị trấn miền Nam Italy khác, đi qua Corfu tới Hy
Lạp, và sau khi thăm thú Constantinople, đã vượt biển Aegean tới đảo
Cyprus, rồi qua Antioch vào Palestine, qua Aleppo và Mosul vào Babylon
và Ba Tư. Ông tới Cairo và Alexandria, trở lại Tây Ban Nha qua đường
Sicily. Ông cẩn thận ghi lại cảnh sống và nghề nghiệp của người Do Thái,
và mặc dù ông mô tả một cộng đồng nông nghiệp Do Thái ở Crisa trên núi
Parnassus, song bức tranh ông đưa ra lại là về một cộng đồng chủ yếu là thị
dân - thợ làm kính ở Aleppo, thợ dệt lụa ở Thebes, thợ thuộc da ở
Constantinople, thợ nhuộm ở Brindisi, lái buôn và môi giới ở mọi nơi.
Một số người Do Thái trước đó đã luôn là cư dân đô thị, vào Kỷ nguyên
đen tối họ gần như chỉ sống ở đô thị. Các khu định cư châu Âu của họ gần
như tất cả đều ở đô thị, rất cổ xưa. Sách Maccabee quyển 1 có một danh
sách các cộng đồng Do Thái nằm rải rác khắp Địa Trung Hải. Nói như sử
gia Cecil Roth, về mặt văn hóa người Do Thái có thể được coi là những
người Âu châu đầu tiên.
Ở đế chế La Mã thời kỳ đầu, có các cộng đồng Do
Thái khác biệt tít tận phía bắc của đế chế như Lyons, Bonn và Cologne, và
tận phía tây như Cadiz và Toledo. Trong Kỷ nguyên đen tối, họ tản ra xa
hơn về phía bắc và phía đông - ở vùng Baltic và Ba Lan, xuôi xuống
Ukraine. Tuy nhiên, dù người Do Thái có mặt rải rác khắp nơi, nhưng số
lượng lại không đông. Từ khoảng tám triệu người vào thời Đức Kitô, chiếm
10% dân số đế chế La Mã, số người Do Thái vào thế kỷ 10 đã giảm xuống
còn từ 1 đến 1,5 triệu người. Tất nhiên, dân số của toàn bộ lãnh thổ La Mã
cũ giảm trong thời kỳ này, nhưng sự sụt giảm dân số Do Thái xét theo tỉ lệ
