cho thấy việc cho vay lãi thường dẫn tới rắc rối trong các xã hội nông thôn.
Một hợp đồng hứa hôn Do Thái ở Anh thế kỷ 13 cho thấy tiền đem cho vay
lãi với kỳ vọng lãi suất không dưới 12,5% một năm.
Mức lãi suất này có
vẻ như không nhiều so với chuẩn thời trung cổ. Thật không may, như
Lipman chỉ ra, giữa những người cho vay với nhau có các giao dịch rất
phức tạp, thường họ lập ra các nghiệp đoàn, với tầng tầng lớp lớp vay
mượn; và mọi hoạt động trở nên phức tạp do các quy định của Do Thái
giáo và nỗ lực né tránh chúng, cũng như các quy định của Kitô giáo và nỗ
lực né tránh chúng. Tác động cuối cùng là làm tăng lãi suất mà người đi
vay phải trả, và trên hết là tạo ra một tình huống pháp lý phức tạp đến mức
hễ có tranh chấp xảy ra thì gần như chắc chắn sẽ có những lời cáo buộc ăn
cướp. Tòa án nội bộ của người Do Thái cũng như của người Kitô xử lý
những vấn đề này. Ghi chép cho biết: “Judas, người Do Thái ở Bristol, nợ 2
ounce vàng, khiến một phiên tòa của người Do Thái đã diễn ra để phán xem
liệu một người Do Thái có nên lấy lãi một người Do Thái không”; hoặc
một lần nữa Abraham ben Joshua ở York nói với “các quan tòa Do Thái”
rằng “một người Do Thái có thể lấy lãi từ người Kitô, và nếu việc đó tỏ ra
không công bằng với đối thủ của anh ta, thì hãy để anh ta ra trước những
người chủ của luật và kiện anh ta ở đó, vì các vấn đề đụng chạm đến luật
kiểu như thế này của anh ta không nên được giải quyết ở nơi khác.”
người lái buôn nơi thị thành có thể hiểu những điều này, nhưng một hiệp sĩ
chốn thôn quê thì không.
Trên lý thuyết và thường trên cả thực tế, các vị vua thường ở vào vị trí
hưởng lợi khổng lồ từ một cộng đồng Do Thái lớn và bận rộn. Ở Anh thế
kỷ 12, các vị vua triều đại Angevin hiển nhiên đã kiếm được rất nhiều tiền
từ người Do Thái giàu có cho vay lãi. Có một kho bạc đặc biệt của người
Do Thái để quản lý tiền ở mỗi thành phố có cộng đồng Do Thái sinh sống.
Mỗi kho bạc được quản lý bởi hai người Do Thái và hai người Kitô, họ giữ
mọi giấy nợ. Tại trụ sở, có một quan tòa Do Thái cùng các quan tòa Kitô,
và một giáo sĩ làm cố vấn.
Nhà vua trên thực tế có phần trong mọi giao
dịch làm ăn của người Do Thái, và ông ta cần biết ai nợ người Do Thái nào
