đúc vào thời của nó đã từng nhồi nhét tôn giáo Do Thái bình dân, hiện giờ
các khu công nghiệp đông đúc ở những thành phố mới hoặc những thành
phố được mở rộng, nơi đời sống Do Thái truyền thống phải vật lộn để sống
sót, đang dung dưỡng chủ nghĩa cấp tiến Do Thái thế tục dữ dội.
Lý do thứ ba là cảm giác về sự bất công của người Do Thái không bao giờ
được phép ngủ quên. Cũng như ở thế kỷ 16 và 17, những cái ăng-ten Do
Thái ở khắp nơi lúc nào cũng giương lên để bắt những tiếng rì rầm của một
Chúa cứu thế, vào thế kỷ 19 một hành vi bất công đối với người Do Thái ở
bất cứ đâu cũng gây bức xúc tại các trung tâm đô thị Do Thái đang lớn
mạnh. Bấy giờ có hàng trăm tờ báo Do Thái kể lại những bất công này, và
gần như mọi người Do Thái đều biết đọc. Trong giới trí thức thế tục hóa,
không còn xu hướng gắn các khổ đau của chủng tộc này với tội lỗi, cổ đại
hay hiện đại nữa. Lời vu cáo máu Damascus năm 1840 là một cột mốc quan
trọng trong quá trình cấp tiến hóa người Do Thái. Cậu thiếu niên 15 tuổi
Lassalle ghi lại trong nhật ký của mình, ngày 21 tháng 5 năm 1840: “Thậm
chí người Kitô kinh ngạc trước dòng máu lờ đờ của chúng ta, rằng chúng ta
không nổi dậy, rằng chúng ta không thà chết trên chiến trường còn hơn chết
vì tra tấn… Liệu đâu đó có cuộc cách mạng có thể công bằng hơn nếu
người Do Thái nổi dậy, châm lửa đốt mọi khu phố ở Damascus, cho nổ
tung kho đạn và cùng chết với bọn ngược đãi họ? Những con người hèn
nhát, các người không đáng được hưởng số phận tốt đẹp hơn.”
kiện như vậy nuôi dưỡng một quyết tâm của người Do Thái thế tục hóa trẻ
tuổi chiến đấu với bất công không chỉ đối với người Do Thái mà còn đối
với nhân loại, và tận dụng các cơ hội chính trị đang gia tăng để chấm dứt
những sự kiện đó vĩnh viễn. Lassalle tiếp tục tạo ra liên minh công đoàn
lớn đầu tiên ở Đức và lập ra nền dân chủ xã hội Đức. Vô số người Do Thái
trẻ tuổi khác cũng đi theo con đường này.
Yếu tố kích thích không thiếu. Chẳng hạn, vào đêm 23 rạng ngày 24 tháng
6 năm 1858, một cậu bé Do Thái 6 tuổi, Edgardo Mortara, sống với gia
đình ở Bologna, bị cảnh sát giáo hoàng bắt và đưa tới Nhà Tân tòng ở
