LỊCH SỬ DO THÁI - Trang 567

trình độ phát triển tri thức nhất định, nó sẽ sẵn sàng đón nhận “tôn giáo của
lý trí.” Trong tất cả các quốc gia hiện đại, ông lập luận, Đức là đất nước nơi
lý trí và cảm xúc tôn giáo dễ dung hoà nhất, chính vì Đức, với chủ nghĩa
duy tâm triết học, sự tôn sùng tôn giáo thuần túy và chủ nghĩa nhân văn đạo
đức của mình, đã được lịch sử Do Thái tiên liệu, như người ta vẫn từng nói.
Ông phản đối điều được cho là xung đột giữa văn hóa Đức với chủ nghĩa
thế giới Do Thái, coi nó là vô nghĩa và ngu dốt. Ông bác bỏ lập luận của
Giáo sư Treitschke phân biệt người Do Thái với người Đức từng điểm một,
và coi câu nói tai tiếng của ông này “Người Do Thái là nỗi bất hạnh của
chúng ta” là trái với sự thật. Trên thực tế, tinh thần Đức nhuốm màu lý
tưởng Do Thái. Lý tưởng Do Thái đứng đằng sau thắng lợi của phong trào
Cải cách Tin Lành. Kiểu người tôn giáo hiện đại mới, dù là Tin Lành Kitô
hay Do Thái tự do, suy cho cùng đều xuất phát từ những lý tưởng và nhiệt
thành tôn giáo trong Kinh Thánh Do Thái. Do đó, trái với quan điểm của
những nhà duy lý chống lại giáo hội - tinh thần khai sáng thế tục đáng ghét
của Pháp - cách diễn giải Kinh Thánh một cách đạo đức kiểu Đức-Do Thái
đã biến nó thành một công cụ để cải thiện con người, chứ không phải rào
cản đối với nó.

195

Quả thực, các bài giảng của Cohen đã giúp nhen nhóm lại Do Thái giáo của
Franz Rosenzweig (1886-1929), người trước đó suýt nữa cải đạo, và đã
giúp đưa ông trở thành một trong những nhà thần học Do Thái hiện đại vĩ
đại nhất. Rosenzweig tiến hành một cuộc tranh luận văn chương sôi nổi về
vấn đề cải đạo với một người anh họ và cùng thời với mình, Eugen
Rosenstock-Huessy, người trên thực tế đã cải sang đạo Tin Lành. “Những
bức thư về Do Thái giáo và Kitô giáo” của họ, được viết vào những năm
ngay trước Thế chiến I, cho thấy một dòng tư tưởng Do Thái và một dòng
tư tưởng Tin Lành có thể xích lại gần nhau ra sao, và người Do Thái có thể
sống dễ dàng thế nào trong các giả định của triết học Đức.

196

Kể cả các nhà

tư tưởng Đức-Do Thái, vốn công kích Kitô giáo và nhấn mạnh sự khác biệt
của nó với Do Thái giáo, như Leo Baeck (1873-1956), cũng làm vậy trọng
các điều khoản tham chiếu Đức. Năm 1905, Baeck xuất bản một câu trả lời

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.