xuất sắc, The Essence of Judaism (Bản chất của Do Thái giáo), dành cho
The Essence of Christianity (1900) (Bản chất của Kitô giáo) của nhà thần
học Tin Lành Adolf von Harnack, cho rằng Do Thái giáo là tôn giáo của lý
trí, còn Kitô giáo là tôn giáo của chủ nghĩa phi lý tính lãng mạn. Thánh
Paul là tội đồ ban đầu; nhưng Luther cũng đã chẳng viết “Ở tất cả những ai
tin vào Đức Kitô, lý trí sẽ bị giết chết; nếu không thì đức tin không cai trị
nổi họ; vì lý trí chống lại đức tin” đó sao? Tuy nhiên, bài phê bình Kitô
giáo này đã phân biệt giữa cội rễ và đồng minh trong chủ nghĩa hoài nghi
Đức, và Nietzsche đã đề ra hướng dẫn cho việc công kích Thánh Paul (một
mục tiêu ưa thích, tình cờ, của các thế hệ người Đức bài Do Thái). Cuộc
tranh luận thần học quả thực cho thấy người Do Thái có thể dịch chuyển
trong thế giới tinh thần Đức một cách thoải mái và tự do ra sao, và họ thấy
thế giới đó thật rộng lớn.
Trong một hoặc hai thế hệ cuối trước Thế chiến I - một thảm hoạ toàn cầu
về sinh mạng và tinh thần làm cho mọi vấn đề của con người trở nên khó
khăn và nguy hiểm hơn - người Do Thái có khả năng xuất hiện trong đời
sống cạnh tranh nói chung với số lượng đáng kinh ngạc. Không ở đâu đóng
góp của họ lại đa dạng hơn và ấn tượng hơn ở những vùng nói tiếng Đức.
Xem xét thành tựu của họ, người ta dễ đi đến kết luận là nhiều trong những
người Do Thái thông minh này cảm nhận từ trái tim mình rằng Đức là nơi
lý tưởng cho các tài năng Do Thái. Chẳng phải Đức giờ đang khao khát, và
có cơ sở của nó, vị trí lãnh đạo thế giới văn hóa hay sao? Và chẳng phải
người Do Thái đang đóng một vai trò đáng chú ý, thậm chí có lẽ quan trọng
nhất, trong việc giúp người Đức thực hiện thử thách này trên mọi khía cạnh
hay sao? Đây chẳng phải là ý nghĩa đích thực, hiện đại và thế tục của mệnh
lệnh cổ xưa, bảo người Do Thái hãy là “một ngọn đèn cho dân ngoại” hay
sao?
Dường như người Do Thái có thể đã hỗ trợ người Đức bằng đủ mọi cách để
đạt được vị trí lãnh đạo thế giới. Nước Đức bấy giờ là một cường quốc
công nghiệp cũng như cường quốc trí tuệ hàng đầu thế giới. Ai có thể kết
