LỊCH SỬ KHẨN HOANG MIỀN NAM - Trang 199

sau hai lần cảnh cáo.
Anh em trong gia đình tụ họp lại, làm lễ lạy ông bà. Mẹ là bà hương chánh
Luông cũng được mời ngồi để các con lạy, gọi là báo hiếu lần chót. Anh
em bèn trích huyết vào cái tô, thề ăn thua, không sợ chết. Để thi hành kế
hoạch, anh em bày ra chuyện bắt thăm để nhờ vong linh ông bà chỉ định ai
là người đứng ra hy sinh đầu tiên. Lần thứ nhứt, đứa em gái tên Trọng lại
rút nhằm thăm. Anh em không muốn thấy đứa em gái lại đảm nhận sự hy
sinh quá lớn lao nên đồng ý là cho bắt thăm lần thứ nhì.
Và lần thứ nhì này, cũng cô Trọng được lá thăm ấy. Cô Trọng bình tĩnh
đứng dậy, bảo các anh :
— Ông bà đã dạy, em xin liều chết !
Nên nhớ một chi tiết : Trước đó, khi được án tòa và thấy thái độ quá cứng
rắn của anh em Biện Toại, hương chức làng tự ý bắt giam 24 giờ bà hương
chánh Luông để hăm dọa. Biện Toại vì thương mẹ nên hứa sự không
chống cự. Nhờ đó, bà hương chánh được về nhà để các con lạy lần chót.
Lúc đến công sở, thái độ của Biện Toại rất buồn rầu.
Lại còn một chi tiết khác : thày hương thân trong làng đã mướn người gặt
lúa của anh em Biện Toại, vì lịnh tịch thâu đưa tới nhằm lúc lúa chín. Mười
Chức, em Biện Toại đã xin phép vị hương thân để được tự mình gặt lúa
nhưng vị hương thân từ chối, hồ nghi rằng nhân cơ hội ấy Mười Chức có
thể giấu bớt lúa. Khi ra tòa, viên Chưởng lý thắc mắc : tại sao số lúa mà
hương chức làng mướn gặt chỉ có 2.080 giạ thay vì 3.500 giạ như phỏng
định ? Phải chăng hương chức làng đã lén ăn cắp bớt số lúa này để xài
riêng ? Và nếu lúa gặt được nhiều, sau khi đong lúa ruộng theo án lịnh tòa
mà còn dư lại đủ ăn trong mấy tháng đầu năm thì anh em Biện Toại chưa ắt
tuyệt vọng đến mức, để rồi thảm trạng lại xảy ra !
Biện Toại sống với mẹ và các em trong đại gia đình, số lúa thu hoạch chia
ra vẫn là ít. ở xứ Bạc Liêu, mỗi năm gia đình nào cũng phải dư nhiều lúa để
bán mà sắm quần áo, thuốc men, chớ không như ở Tiền giang chỉ cần đủ
lúa ăn, còn bao nhiêu món khác trong gia đình đều mua sắm nhờ hoa màu
phụ như vườn dừa, chuối, hoặc chăn nuôi.
Thảm trạng xảy ra vào sáng ngày 16/2/1928. Tìm lại sự thật, nhứt là các chi