Cùng với việc phóng thích đơn phương những tù nhân đã bị hành hạ, đày
ải đến tàn phế, ngụy quyền Sài Gòn ráo riết xúc tiến việc thanh lọc danh
sách tù chính trị được gọi là “nhân viên dân sự” để trao trả cho Chính phủ
Cách mạng lâm thời. Danh sách này do Nha cải huấn và Bộ Nội vụ ngụy
thanh lọc trong số tù chính trị thuộc các Trung tâm cải huấn Chí Hòa, Tân
Hiệp, Côn Sơn. Danh sách được lập, duyệt nhiều lần, đến ngày 13-3-1973
thì hoàn tất.
Vừa thanh lọc, ngụy quyền Sài Gòn vừa tiến hành các thủ đoạn ém giấu
tù chính trị, chuyển tù chính trị thành thường án. Từ ngày 12-12-1972 đến
20-3-1973, ngụy quyền Sài Gòn đưa ra Côn Đảo 4 toán sĩ quan, mang danh
là Toà án quân sự mặt trận lưu động Vùng 2 và Vùng 3 chiến thuật, xử
những người tù chính trị không có tên trong danh sách trao trả thành
thường án với các tội danh “phá rối trị an”, “gian nhân hiệp đảng”, “giữ vũ
khí bất hợp pháp”... Chúng lập sẵn các bản án rồi cưỡng bức tù nhân ký và
lăn tay, chụp hình dán vào. Ai một tội danh chúng xử một bản án, 2 tội
danh xử 2 án... có người bị xử tới 10 án, tổng cộng 45 năm tù.
Lập xong bản án, chúng bắt đầu cưỡng bức lăn tay chụp hình, ký án và
xé phòng dồn trại. Những người có tên trong danh sách trao trả được đưa
về Trại II, Trại III, Trại V và Trại I. Số còn lại dồn về Trại IV, Trại VI, Trại
VII và Trại VIII. Trung tá Nguyễn Văn Vệ, tên đao phủ khét tiêng trong
nghề quản ngục được điều trở lại Côn Đảo để thực thi mưu đồ này. Theo lời
khai của Vệ khi ra trình diện sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng,
Thủ tướng ngụy Trần Thiện Khiêm trực tiếp giao nhiệm vụ cho Vệ, bằng
mọi giá phải thanh lọc được 4.075 tù nhân ở Côn Đảo có tên trong danh
sách trao trả, tập trung về một nơi, số còn lại tách riêng và chuyển án thành
thường phạm.
Vệ ra Côn Đáo nhận chức vào trung tuần tháng 3- 1973, cho mời đại
diện tù chính trị các phòng giam, các trại giam ra thương lượng việc thanh
lọc riêng số tù nhân có tên trong danh sách trao trả. Thái độ của tù chính trị
lúc đó là kiên quyết đấu tranh đòi công bố Hiệp định Paris và Nghị định
thư, đòi trao trả ngay, trao trả hết tù chính trị, đòi lập Ban đại diện từng trại
