1. Chế độ thống trị của thực dân Hà Lan cuối thế kỷ XIX - đầu
thế kỷ XX
Chỉ trong 40 năm thi hành chế độ cưỡng bức trồng trọt, tư bản Hà Lan
đã thu được món lợi nhuận bằng cả số thu nhập của Công ty Đông Ấn Hà
trong 200 năm. Nhờ có số tiền tích lũy to lớn đó, vào những năm 70 của thế
kỷ XIX, nền công nghiệp Hà Lan phát triển khá mạnh, thị trường nhỏ bé
trong nước và thị trường thuộc địa tiêu điều không thể đáp ứng được nhu
cầu của chủ nghĩa tư bản. Đại đa số tư bản Hà Lan đòi chính phủ phải có
biện pháp mới, phải mở cửa Inđônêxia để được tự do kinh doanh. Nhưng
một vấn đề quan trọng được đặt ra là hàng hóa vào thì ai mua? Nông dân
Inđônêxia bị chế độ cưỡng bức trồng trọt, bóc lột đến tận xương tủy làm
sao mua nổi hàng hóa, thị trường làm sao mở rộng được. Những chính sách
trên sẽ trở thành vô nghĩa nếu như chính quyền thuộc địa không xóa bỏ chế
độ cưỡng bức trồng trọt. Sự phát triển chủ nghĩa tư bản ở Hà Lan yêu cầu
xóa bỏ chế độ này. Nhân dân Inđônêxia, đại đa số là nông dân cũng rất căm
thù chế độ bóc lột tàn tệ này.
Hơn nữa, bọn tư bản Anh, Mỹ đã nhảy vào cạnh tranh buộc thực dân
Hà Lan phải nghĩ đến việc thay đổi chính sách bóc lột. Chính vì lý do đó,
năm 1850 Hà Lan bỏ độc quyền thương mại trên biển Inđônêxia.
Năm 1860, chính quyền thuộc địa mở 16 cảng cho tàu ngoại quốc vào,
bỏ lệnh bắt nhân dân trồng cây công nghiệp và cây hương liệu như chè,
thuốc lá, chàm, hồ tiêu. Năm 1870, thủ tiêu toàn bộ chế độ cưỡng bức trồng
trọt và chấm dứt độc quyền thương mại, bước vào thời kỳ tự do kinh doanh
ở Inđônêxia.
Chính quyền thuộc địa còn đề ra “chính sách ruộng đất”, khẳng định
quyền chiếm hữu ruộng đất của nông dân, quy định phạm vi ruộng đất
thuộc quyền chính phủ. Chính sách này nhằm nâng cao sức sản xuất, mở
rộng thị trường tiêu thụ và thị trường khai thác nguyên liệu. Ruộng đất của
chính phủ để cho bọn tư bản Hà Lan và tư bản nước ngoài khai thác theo
chế độ đồn điền. Đến trước đại chiến thứ nhất, tư bản nước ngoài đã chiếm
