chủ trương tẩy chay hàng nước ngoài. Sự khủng hoảng trong thủ công
nghiệp và thương nghiệp càng làm tăng lòng công phẫn của nông dân, cuộc
đấu tranh giải phóng dân tộc khỏi ách Thổ Nhĩ Kỳ được tăng cường mạnh
mẽ.
Một trong những hình thức sớm nhất của phong trào dân tộc ở Bungari
là cuộc đấu tranh đòi quyền tự chủ của nhà thờ. Giai cấp tư sản đứng đầu
phong trào này, được sự ủng hộ của nông dân và thợ thủ công. Họ đòi nhà
thờ Bungari phải được tự quản lý và các chức vụ giáo hội phải được lựa
chọn trong số dân Bungari, tách khỏi sự khống chế của các tăng lữ cao cấp
Hy Lạp ở Côngxtăngtinôpôn. Thực chất của cuộc đấu tranh này không thu
hẹp trong phạm vi tôn giáo mà là nhằm mục đích chính trị, chống lại sự
thống trị của Thổ Nhĩ Kỳ.
Người có vai trò đầu tiên chủ trương đấu tranh vũ trang giải phóng
Bungari khỏi ách thống trị của Thổ là một nhà văn, một nhà cách mạng nổi
tiếng Ghêoocghi Racôpxki (18211867). Ông giành cả cuộc đời cho cuộc
đấu tranh giải phóng đất nước. Ông chuẩn bị thành lập những đội vũ trang,
liên minh với Xécbi, tiến tới khởi nghĩa vũ trang chống Thổ. Nhưng mọi kế
hoạch đều bị thất bại vì không liên hệ với nhân dân các địa phương, không
dựa vào lực lượng quần chúng.
Nhà cách mạng dân chủ, người tổ chức có tài Vaxin Lepxki (1837-
1873) đã thành lập các ủy ban cách mạng địa phương trên cơ sở các tổ chức
cách mạng rộng rãi của quần chúng ở chính ngay Bungari. Ông chuẩn bị lật
đổ ách thống trị Thổ bằng con đường cách mạng, thiết lập nước Bungari
dân chủ cộng hòa và theo ông, sẽ thực hiện một xã hội bình đẳng hoàn toàn
cho mọi người dân. Ông nhận thức đúng đắn rằng lực lượng cơ bản của
cuộc đấu tranh là nông dân và trong cuộc đấu tranh chống ách thống trị của
bọn phong kiến Thổ, nhân dân Thổ và nhân dân Bungari đều có quyền lợi
chung, gắn bó với nhau.
Khác với Vaxin Lepxki, nhà văn hiện thực và nhà hoạt động xã hội là
Luyben Caravêlôp (1837-1879) không đề ra một cương lĩnh nào rõ ràng mà
