những lời tuyên bố dài dòng và những câu nói khuếch đại vô giá trị. Trong
hoàn cảnh giai cấp công nhân chưa đủ điều kiện để có ảnh hưởng quyết
định đối với quá trình của các sự biến, Đại hội cần phải lên tiếng tố giác và
phản đối bọn gây chiến.
Đại hội thông qua một nghị quyết kêu gọi công nhân các nước hãy chú
ý đến tác phẩm “Tư bản” của Mác vừa mới xuất bản vào tháng 8-1867 và
yêu cầu giúp đỡ để dịch tác phẩm đó ra các thứ tiếng.
Đại hội Bruyxen đã giành được thắng lợi căn bản với chủ nghĩa
Pruđông, đập tan mọi hoạt động có tính chất cải lương tiểu tư sản trong
Quốc tế. Hàng ngũ phái Pruđông bị phân hóa sâu sắc, cánh tả ngày càng
đông đảo, đứng đầu là người theo chủ nghĩa tập thể như Vaclanh (Pháp) và
Đơ Páp (Bỉ).
2. Cuộc đấu tranh chống phái cơ hội công đoàn Anh và phái
Látxan ở Đức
Trong thời gian của ba đại hội đầu, bên cạnh cuộc đấu tranh chủ yếu
chống chủ nghĩa Pruđông, những người mátxít còn phải tiến hành đấu tranh
không khoan nhượng với bọn thủ lĩnh cơ hội của công đoàn Anh và phái
Látxan ở Đức. Trong thời kỳ này, công nhân Anh ở vào trạng thái hoàn
toàn khác với hồi phong trào Hiến chương của những năm 40 thế kỷ XIX.
Đó là thời kỳ phồn thịnh của chủ nghĩa tư bản Anh, nên một số công nhân
lành nghề được trả lương cao biến thành tầng lớp trên của giai cấp công
nhân, được gọi là “công nhân quý tộc”. Vận mệnh của họ gắn bó với giai
cấp tư sản nên họ đã mất đi phần lớn tinh thần cách mạng trước kia. Các
lãnh tụ công nhân không muốn tiếp tục đưa phong trào quần chúng đi theo
con đường cách mạng nữa. Năm 1866, các công đoàn Anh bước vào thời
kỳ mà Ăngghen gọi là “giấc ngủ mùa đông dài 40 năm” của giai cấp vô
sản. Khi đó các công đoàn chủ yếu là mang tính chất của tổ chức liên hợp
giữa các nghề nghiệp trong phạm vi hẹp, ít đoàn kết với nhau, các hoạt
động chỉ nhằm những mục tiêu kinh tế. Họ ít quan tâm đến đấu tranh chính
