giành quyền phổ thông đầu phiếu, lập hội sản xuất với sự giúp đỡ của nhà
nước phản động Phổ. Họ phủ nhận khả năng liên minh công nông, coi các
giai cấp khác ngoài công nhân đều là phản động nhưng lại chủ trương liên
minh với tư sản và về thực tế đã câu kết với Bixmác, phản bội cuộc đấu
tranh của quần chúng.
Trong những năm 60, phong trào công nhân Đức dần dần được phục
hồi, cuộc đấu tranh chống ảnh hưởng tư sản lớn mạnh không ngừng. Được
sự giúp đỡ của Mác, các nhà cách mạng Đức là Aoguxt. Bêben và Vinhem
Liepnếch đã lãnh đạo quần chúng công nhân tẩy trừ ảnh hưởng của chủ
nghĩa Látxan. Trong khi đại hội Bruyxen họp thì chủ nghĩa Mác giành được
thắng lợi lớn trong phong trào công nhân Đức. Ngày 6-8-1868, đại hội
Nuyarembe của các hội công nhân gồm có đại biểu của 14.000 công nhân
tuyên bố đi theo cương lĩnh của Quốc tế. Năm sau, ngày 6-8-1869, Đảng
Công nhân xã hội dân chủ Đức được thành lập ở Aidơnăc mở ra một giai
đoạn đấu tranh mới của công nhân Đức.
3. Cuộc đấu tranh chống phái Bacunin
Mikhain Bacunin (1814-1876) xuất thân từ gia đình quý tộc và đã
từng là sĩ quan hoàng gia, là một nhà cách mạng người Nga lưu vong ra
nước ngoài, đã tham gia nhiều phong trào ở Tây Âu trong những năm 40.
Tháng 5-1849 Bacunin bị bắt ở Dretxđen (Đức) và bị trao cho hiến binh
Nga. Trong nhà tù, Bacunin viết “lời thú tội” gửi lên Nga hoàng để xin ân
xá. Ông ta bị đày đi Xibêri rồi trốn sang Nhật, sang Mỹ, đến mùa thu năm
1864 xuất hiện ở Luân Đôn và cuối cùng về Ý. Bacunin lại hoạt động trong
phong trào công nhân, trở thành một trong những kẻ đề xướng ra chủ nghĩa
vô chính phủ.
Chủ nghĩa Bacunin phản ánh ý thức hệ phiến loạn của người tiểu tư
sản bị phá sản không còn hy vọng nào có thể cứu vãn được nữa. Nó biểu lộ
tâm trạng bất mãn tuyệt vọng của tầng lớp thợ thủ công, tiểu tư sản thành
thị và của nông dân đã bị phá sản, rơi vào hàng ngũ vô sản. Nó lên án tất cả
