1877 có khoảng 470 xí nghiệp, đến năm 1886 tăng lên 760. Những ngành
dệt, đồ sứ và công nghiệp chè, thuốc lá v.v… phát triển nhanh, phần đông
do tư nhân kinh doanh. Cũng có một số do nhà nước quản lý xây dựng,
nhưng về sau nhượng lại cho tư nhân.
Những ngành kinh, doanh lớn như ngân hàng, vận tải, bưu điện v.v…
ban đầu do Nhà nước quản lý nhưng sau đó, một số được chuyển lại cho
nhà tư bản lớn và các công ty đặc quyền, có thế lực như Mitsui, Mitsubishi
v.v.. Ban đầu, Mitsubishi kinh doanh công nghiệp nhẹ, sau đó tiếp thu từ
Chính phủ công ty tàu biển, chế tạo máy, giao thông… Năm 1874, tức là
chỉ sau sáu năm khi Minh Trị lên ngôi, cuộc chiến tranh xâm lược Đài Loan
bùng nổ, Chính phủ giao cho Công ty này 13 chiếc tàu để chuyển quân và
sau đó nhượng cho luôn. Vào năm 1885 Mitsubishi đã tiếp thu một công ty
tàu biển khác và lập ra Công ty tàu biển Nhật Bản, trở thành Công ty tàu
biển lớn nhất.
Về nông nghiệp và quan hệ ruộng đất
Chính phủ Minh Trị ngay từ đầu đã điều hành cuộc cải cách cơ bản
đầu tiên, cho phép mua bán đất và cho phép tự do kinh doanh nông phẩm.
Chính sách này lập tức tạo nên yếu tố kích thích kinh tế phát triển. Nền
kinh tế nông nghiệp đã được giải phóng, thúc đẩy sự phát triển thị trường
tiêu thụ hàng hóa. Nhưng sự tập trung ruộng đất do nhu cầu kinh tế cũng
tạo nên sự phát triển mất thăng bằng trong quan hệ sở hữu ruộng đất ở nông
thôn. Nông dân phân hóa giàu nghèo. Nhiều người không thể duy trì cuộc
sống bình thường, phải bán mảnh đất của mình, bỏ ra thành phố làm thuê.
Hiện tượng người nông dân tự do trở thành công nhân là hiện tượng của sự
phát triển Nhật Bản, những thành thị công thương nghiệp ra đời.
Trong thời kỳ đầu, Nhật Bản thiếu vốn và kỹ thuật, phải vay các nước
tư bản và dựa vào nguồn thu nông nghiệp, nên sức mạnh không nhiều. Nhật
Bản đã phải vật lộn đi lên vượt qua sự nghèo nàn của mình, trong kinh
doanh luôn chú ý đến quyền lợi dân tộc. Để bảo đảm quyền lợi cho hàng
hóa nội địa, các nhà tư sản Nhật đã thành lập những tập đoàn sản xuất, tiêu
