32. Trần Tam Tỉnh: Thập giá và lưỡi gươm, Nxb. Trẻ, Thành phố
Hồ Chí Minh, 1988, tr.41.
33. Ngày 5-6-1862, Phan Thanh Giản và Lâm Duy Hiệp (đại diện
cho triều Nguyễn) và Tướng Bonard (đại diện cho Chính phủ Pháp) đã ký
Hiệp ước Nhâm Tuất. Hiệp ước gồm 12 điều khoản, trong đó triều Nguyễn
chấp thuận cắt cho thực dân Pháp ba tỉnh miền Đông Nam Kỳ là Gia Định,
Định Tường và Biên Hoà; mở các cửa biển Đà Nẵng, Ba Lạt và Quảng Yên
để cho tàu bè của thực dân Pháp tự do thông thương; nộp 20 triệu quan
(khoảng 280 vạn lạng bạc) để bồi thường chiến phí. Hiệp ước Nhâm Tuất là
văn kiện bán nước đầu tiên của triều Nguyễn.
34,35. Trương Bá Cần: Nguyễn Trường Tộ - con người và di thảo,
Nxb. Thành phố Hồ Chí Minh, 1988, tr.123.
36. Trương Bá Cần: Nguyễn Trường Tộ - con người và di thảo, Sđd,
tr. 124.
37,38. Trương Bá Cần: Nguyễn Trường Tộ - con người và di thảo,
Sđd, tr. 2383,389.
39. Trương Bá Cần: Nguyễn Trường Tộ - con người và di thảo,
Sđd, tr. 269.
40. Quốc sử quán triều Nguyễn: Đại Nam thực lục, Sđd, t.7, tr.1017.
41. Trần Văn Giàu (giới thiệu): Thơ văn yêu nước nửa sau thế kỷ
XIX (1858-1900), Nxb. Văn học, Hà Nội, 1970, tr. 417.
42. Nguyễn Văn Huyền (Sưu tầm và biên dịch): Vũ Phạm Khải -
Đông Dương thi văn tuyển, Sđd, tr.293.
43,44. Trần Văn Giàu (giới thiệu): Thơ văn yêu nước nửa sau thế kỷ
XIX (1858-1900), Sđd, tr. 417.
45,46. Trần Văn Giàu (giới thiệu): Thơ văn yêu nước nửa sau thế kỷ
XIX (1858-1900), Sđd, tr. 418-419.