động chiến tranh, hoặc chí ít là các kho vũ khí, doanh trại, tiền đồn, trạm
quân sự các loại, xưởng quốc phòng...
Thứ hai, đối với các nước thế giới thứ ba, các nước đang kháng
chiến giành lại độc lập dân tộc, có nền quân sự chưa được công nghiệp hóa
và hiện đại hóa, thì căn cứ địa gần như là một thể hữu cơ với hậu phương
chiến tranh - các căn cứ địa như thế phần lớn là một cơ cấu tổng hợp điều
phối mọi hoạt động từ kinh tế, chính trị, cho đến quân sự, tồn tại bên cạnh
đó cũng có những hình thái nhất định của các xưởng quân sự, các trung tâm
quân sự có tính công nghiệp hóa liên quan đến công tác quản lý vũ khí hiện
đại và các hình thức tác chiến, sử dụng vũ khí hiện đại
16
. Đối với Việt Nam,
việc tiến hành cuộc chiến tranh cách mạng trong hoàn cảnh đất nước bị tàn
phá khiến tư tưởng về căn cứ địa kháng chiến có những nét đặc thù mang
tính lịch sử - biện chứng.
Bàn về chiến tranh cách mạng, V.I. Lênin cho rằng: Ai có nhiều hậu
bị hơn, có nhiều nhân lực hơn, ai đứng vững được trong quần chúng nhân
dân hơn thì người ấy sẽ giành được thắng lợi trong chiến tranh. Tiếp thu tư
tưởng của Lênin, đồng thời kế thừa và phát triển những kinh nghiệm về xây
dựng căn cứ trong lịch sử chống ngoại xâm của cha ông, nên trong thời kỳ
kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược (1945-1975),
Đảng ta đã sớm nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng căn cứ
địa - hậu phương; xây dựng chế độ mới trong chiến tranh cách mạng; xác
định đây là một trong những nhân tố quyết định thắng lợi của chiến tranh
cách mạng. Trên cơ sở đó Đảng đề ra và giải quyết thành công các nội dung
cơ bản thuộc về hoặc liên quan tới vấn đề xây dựng đất đứng chân và tiềm
lực của cách mạng, kháng chiến.
Xây dựng căn cứ địa - hậu phương, xây dựng chế độ mới là một đòi
hỏi tất yếu khách quan của cuộc chiến tranh cách mạng giải phóng dân tộc
Việt Nam nhằm chống lại cuộc xâm lăng của những kẻ thù có tiềm lực kinh
tế quốc phòng mạnh hơn nhiều lần như thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Căn
cứ địa - hậu phương chính là “những vùng an toàn, nơi đứng chân và là chỗ
