Nhân dân Việt Nam vốn có truyền thống nồng nàn yêu nước, tinh
thần độc lập tự chủ, tự tôn dân tộc. Mỗi khi có họa xâm lăng thì truyền
thống tốt đẹp đó lại được hun đúc được kết tụ và chuyển hoá thành sức
mạnh chính trị - tinh thần to lớn để đánh bại kẻ thù. Trước đây, cha ông ta
với tư tưởng “quốc gia tinh lực - chúng chí thành thành” (cả nước chung
sức lại, cả nước mạnh như thành) đã chiến thắng nhiều kẻ thù hung bạo, có
tiềm lực vật chất mạnh hơn, giữ vững non sông, đất nước. Kế thừa và phát
triển tư tưởng đó, trong cuộc chiến tranh giải phóng 30 năm (1945 - 1975),
tư tưởng “đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại
thành công” đã gắn kết quảng đại quần chúng và biến thành sức mạnh to
lớn. Chủ nghĩa yêu nước Việt Nam, chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt
Nam được hoá thân và trở thành động lực mạnh mẽ của công cuộc xây
dựng nền quốc phòng toàn dân.
Tiềm lực chính trị, tinh thần của nền quốc phòng toàn dân được
biểu hiện trước hết ở vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản, vai trò quản lý
của Nhà nước chuyên chính vô sản, của chế độ xã hội chủ nghĩa, của khối
đoàn kết công - nông liên minh với trí thức... Tiềm lực đó còn biểu hiện ở
trình độ giác ngộ chính trị, tinh thần làm chủ tập thể, tinh thần yêu nước, ý
chí độc lập, thống nhất của người dân. Tiềm lực chính trị - tinh thần không
ngừng được củng cố và tăng cường qua mỗi bước phát triển của cuộc
kháng chiến.
Tiềm lực chính trị, tinh thần của nền quốc phòng toàn dân được xây
dựng và huy động phụ thuộc vào điều kiện cụ thể trong từng giai đoạn.
Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, tiềm lực chính trị, tinh thần của
nền quốc phòng toàn dân hướng tới “Hai mươi triệu đồng bào Việt Nam
quyết đánh tan mấy vạn thực dân phản động”
35
. Vì vậy xây dựng tinh thần
cách mạng triệt để mọi người dân trong cả nước sẵn sàng hy sinh, phấn đấu
nhằm hướng tới mục tiêu tối thượng là hoàn thành sự nghiệp cách mạng
dân tộc dân chủ nhân dân là hết sức quan trọng. Trong kháng chiến chống
Mỹ, bên cạnh mục tiêu hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân,
còn phải hướng tới mục tiêu xây dựng và bảo vệ miền Bắc xã hội chủ