LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ LÊ LỢI KHỞI NGHĨA ĐẾN NGUYỄN SUY VONG - Trang 25

hôn, đã nhận lễ hỏi, phải chọn ngày cho rước dâu, không được để lâu 3, 4
năm. Ngoài ra Thánh-tông đặt 24 điều, sức dân xã thường thường giảng đọc
để giữ lấy thói tốt.

21

Địa-dư : Thánh-tông sai quan các Đạo vẽ địa-đồ sông núi và ghi chép

sự tích, rồi gửi về bộ Hộ để soạn Địa-dư nước ta.

Sử-ký : Thánh-tông sai Ngô sĩ-Liên viết bộ Đại-việt sử-ký chia làm 2

bản : Một bản kể từ Hồng-bàng đến Thập-nhị-sứ-quân (có 5 quyền) ; một
bản từ Đinh tiên-hoàng đến Lê Thái-tổ (10 quyển).

Văn học : Thánh-tông thường ra làm chủ các kỳ thi Đình, lập ra lệ

Xướng danh tiến-sĩ, và lệ Vinh quy. Mở rộng nhà Thái-học, phía trước làm
văn-miếu, phía sau làm nhà Thái-học, có cả phòng ốc để sinh-viên ở học.

Thánh-tông thích ngâm vịnh, cùng 28 văn-thần thành lập hội Tao-đàn,

soạn ra nhiều tác-phẩm bằng văn nôm

22

. Lúc Thánh-tông đi đánh Chiêm-

thành, Lão-qua và các Mường về, viết ra quyển « Thân chinh ký sự ».

Võ công : Thánh-tông nói : phàm một nước cường thịnh phải có vũ bị.

Ngài bắt các quan tổng-binh chăm tập trận đồ, luyện sĩ tốt. Ngài đổi 5 vệ
quân ra làm sáu Sở, mỗi Sở độ 400 quân. Cả thảy chừng 70.000 người : một
phần giữ trật tự trong nước, một phần phòng bị dọc biên cương.

Thánh-tông đặt ra quân lính để tập thuỷ bộ trận (thuỷ có 31 Điều, bộ 42

Điều). 3 năm một kỳ thi võ. Tướng sĩ thi hỏng phải phạt.

Năm 1470, Thánh-tông vào đánh Chiêm-thành lấy một phần đất sát

nhập vào Đại-việt, lập ra Đạo Quảng-nam.

23

Năm 1479, Tù-trưởng xứ Bồn-man là Cầm-Nông xui người Lão-qua

(Luang-Prabang) đem binh quấy nhiễu miền tây nước ta. Thánh-tông sai
thiếu-uý Lệ thọ-Vực cùng các tướng Trịnh Công-Lộ, Lê đình-Ngạn, Lê
Lộng và Lê Nhân-Hiếu đem quân đuổi vua Lão-qua chạy ngược sông Cửu-
long lên giáp nước Diến-điện. Một mặt cử Lê Niêm đánh Bồn-man. Nguyên
xứ Bồn-man, về đời Lê Nhân-tông, năm 1448, đã xin nội thuộc Đại-việt đổi
tên gọi là Châu Quy-hợp, sau là Trấn-ninh phủ. Triều-đình Đại-việt vẫn để
cho Tù-trưởng họ Cầm được đời đời làm phụ-đạo. Nay Cầm-Nông cậy có

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.