5 Công nghệ và Lợi thế Cạnh tranh
Thay đổi công nghệ là một trong những yếu tố có tính nguyên tắc tác động
đến cạnh tranh. Nó đóng vai trò quan trọng trong thay đổi cấu trúc ngành cũng
như trong việc tạo ra những ngành nghề mới. Thay đổi công nghệ cũng là một
cơ sở lớn làm cho lợi thế cạnh tranh của ngay cả những doanh nghiệp “được
bảo vệ kỹ lưỡng” trở nên ngang bằng với các đối thủ hoặc bị xói mòn, thúc đẩy
những doanh nghiệp khác tiến lên chiến tuyến của cạnh tranh. Có rất nhiều
doanh nghiệp lớn hiện nay đã đi lên từ khả năng khai thác những thay đổi công
nghệ. Trong những điều có thể làm thay đổi quy luật cạnh tranh thì thay đổi
công nghệ là một trong những yếu tố nổi bật nhất.
Tuy nhiên, không kể đến tầm quan trọng của công nghệ thì mối liên hệ giữa
thay đổi công nghệ và cạnh tranh thường được hiểu chưa đúng. Thay đổi công
nghệ có khuynh hướng được xem là chỉ có giá trị vì lợi ích của công nghệ -
mọi điều chỉnh trong công nghệ mà doanh nghiệp tiên phong thực hiện đều
được tin là tốt. Người ta thường nhìn nhận rằng: cạnh tranh trong những ngành
“công nghệ cao” là “tấm vé” đưa đến khả năng sinh lợi, còn những ngành
“công nghệ thấp” là tầm thường. Thành công gần đây của các đối thủ cạnh
tranh nước ngoài, rất nhiều trong số này dựa trên cơ sở là cải tiến công nghệ,
đã khích lệ các công ty khác đầu tư thêm vào công nghệ mà trong vài trường
hợp thì điều này chưa được xem xét một cách phê phán đúng mức.
Thay đổi công nghệ không phải là quan trọng đối với bản thân lợi ích của
công nghệ, mà nó sẽ quan trọng nếu như tác động đến lợi thế cạnh tranh và cấu
trúc ngành. Không phải mọi thay đổi công nghệ đều đem lại lợi ích chiến lược,
nó có thể làm tổn hại đến vị thế cạnh tranh và mức hấp dẫn của ngành. Công
nghệ cao không đảm bảo cho khả năng sinh lợi. Thực ra, nhiều ngành công
nghệ cao lại có khả năng sinh lợi thấp hơn những ngành công nghệ thấp, vì cấu
trúc ngành không thuận lợi.
