3. NHỮNG NHÂN TỐ QUYẾT ĐỊNH LỢI THẾ
CẠNH TRANH QUỐC GIA
Những cách thức mà các doanh nghiệp xây dựng và duy trì lợi thế cạnh
tranh trong các ngành công nghiệp toàn cầu cung cấp nền tảng cần thiết để
hiểu rõ vai trò của “quê nhà” của doanh nghiệp trong quá trình này. Nhưng
vai trò này không hề giản đơn. Việc tìm kiếm một phương pháp mới để
hiểu lợi thế quốc gia phải bắt đầu từ một số tiền đề nhất định.
Thứ nhất, bản chất của cạnh tranh và các nguồn lợi thế cạnh tranh rất
khác nhau giữa các ngành, thậm chí giữa các phân ngành. Chúng ta phải
phân lập được ảnh hưởng của quốc gia lên khả năng cạnh tranh của doanh
nghiệp trong từng ngành/phân ngành với những chiến lược cụ thể, hơn là
trong những lĩnh vực rộng. Chúng ta cũng phải chấp nhận các nguồn lợi thế
cạnh tranh khác nhau trong các ngành khác nhau hơn là chỉ dựa vào một
nguồn đơn lẻ, mang tính khái quát kiểu như “chi phí lao động” hay “lợi thế
nhờ quy mô”. Vì sản phẩm được khác biệt hóa theo những cách khác nhau
trong các ngành, nên cần giải thích tại sao doanh nghiệp ở một số quốc gia
lại có khả năng tạo đặc trưng khác biệt (cho sản phẩm của họ) tốt hơn
doanh nghiệp ở các quốc gia khác, và không nên chỉ quan tâm vào mỗi một
sự khác biệt hóa về chi phí mà thôi.
Thứ hai, các đối thủ cạnh tranh toàn cầu thường thực hiện nhiều hoạt
động trong chuỗi giá trị bên ngoài quê hương của họ. Toàn cầu hóa cạnh
tranh không hề phủ nhận vai trò của quê nhà trong lợi thế cạnh tranh, mà
chỉ thay đổi đặc điểm của nó. Điều này có nghĩa: nhiệm vụ đặt ra không chỉ
là giải thích tại sao một công ty hoạt động chỉ trong một quốc gia lại thành
công trên thị trường quốc tế, mà còn phải giải thích tại sao một quốc gia lại
là địa điểm thuận lợi cho cạnh tranh thành công trong một ngành công
nghiệp. Quê nhà là nơi đưa ra chiến lược, phát triển và sản xuất sản phẩm
chính và có các kỹ năng cần thiết và thích hợp. Quê nhà chính là bệ phóng
