1. SỰ CẦN THIẾT CÓ MỘT MÔ HÌNH MỚI
Vì sao một số nước thành công trong khi số khác lại thất bại trong cạnh
tranh quốc tế? Đây có lẽ là câu hỏi kinh tế thường gặp nhất trong thời đại
của chúng ta. Sức cạnh tranh đã trở thành một trong những mối quan tâm
chính đối với chính phủ và các ngành công nghiệp ở bất kỳ quốc gia nào.
Mỹ là một ví dụ rõ ràng nhất, với những tranh luận ngày càng tăng trong
công chúng về những thành công kinh tế ngày càng lớn của các quốc gia
khác. Nhưng chính những tranh luận gay gắt này cũng đang diễn ra ngay tại
những quốc gia vốn là những “câu chuyện thành công” như Nhật Bản hay
Hàn Quốc chẳng hạn
. Các nước xã hội chủ nghĩa như Liên bang Xô viết
và các nước khác ở Đông Âu và châu Á cũng đang đặt ra câu hỏi này khi
họ đánh giá lại một cách cơ bản hệ thống kinh tế của mình.
Mặc dù đây là một câu hỏi thường gặp, nhưng nó sẽ là sai nếu như mục
đích của nó là bóc trần nền móng của sự thành công kinh tế của các doanh
nghiệp lẫn các quốc gia. Thay vào đó, chúng ta cần tập trung vào một câu
hỏi khác, hẹp hơn nhiều. Đó là: Vì sao một quốc gia có thể trở thành quê
hương của các công ty thành công trên bình diện quốc tế trong một ngành
công nghiệp? Hoặc, nói khác đi một chút, vì sao các doanh nghiệp có trụ sở
ở một nước lại có thể tạo ra và duy trì lợi thế cạnh tranh trước các đối thủ
hàng đầu thế giới trong một lĩnh vực nhất định? Và vì sao một quốc gia lại
thường là quê hương của rất nhiều doanh nghiệp hàng đầu thế giới trong
một ngành?
Làm sao chúng ta có thể giải thích được vì sao nước Đức lại trở thành
đất nước của những công ty sản xuất máy in, xe hơi sang trọng và hóa chất
hàng đầu thế giới? Vì sao đất nước Thụy Sĩ nhỏ bé lại là nơi đặt trụ sở của
các doanh nghiệp dược phẩm, chocolate và kinh doanh hàng đầu? Vì sao
những công ty chế tạo sản xuất xe tải hạng nặng và công cụ khai mỏ hàng
đầu lại đặt trụ sở ở Thụy Điển? Vì sao nước Mỹ lại sản sinh ra những đối
