LỐI TƯ DUY CỦA NGƯỜI THÔNG MINH - Trang 124

nghiên cứu có thể sẽ không bao giờ tái xuất hiện. Hoạt động nghiên cứu
trường hợp hiệu quả vì sinh viên học được cách nhận ra những yếu tố nhân
quả quan trọng khiến cho một giải pháp cụ thể nào đó hiệu quả. Dán nhãn
cho một tình huống giúp sinh viên phân loại những vấn đề mới gặp như
những ví dụ thêm vào của tình huống lần đầu gặp trong lớp.
Một phương pháp khác để mô tả hệ thống những mối liên hệ có thể tạo ra
những “nhãn” liên hệ là sử dụng các điểm nút truyện cười. Truyện cười
hiệu quả vì một truyện cười hay được thiết kế ngắn gọn, dễ hiểu và nắm bắt
chân lý thâm sâu nào đó về thế giới thông qua góc nhìn hài hước. Hãy đọc
truyện cười dưới đây:
Một phụ nữ đưa con đi biển chơi. Chú bé vui vẻ chơi đùa trên cát. Bất ngờ,
một đợt sóng lớn tràn vào cuốn đứa bé ra biển. Trong cơn điên cuồng,
người phụ nữ nhìn lên trời và nói: “Làm ơn hãy trả con lại cho tôi! Tôi sẽ
làm bất cứ điều gì. Làm ơn!” Một lát sau, cơn sóng thứ hai đánh vào bờ đưa
đứa bé trở lại an toàn vô sự. Người phụ nữ nhìn đứa bé sau đó nhìn lên trời
và nói: “Nó có đội mũ mà!”
Tôi thường dùng cụm từ “Nó có đội mũ mà” để chỉ những tình huống mà ai
đó than phiền trong khi lẽ ra họ nên biết ơn. Ở đây, điểm nút câu chuyện
đóng vai trò “nhãn” cho toàn bộ câu chuyện. Giống như tiêu đề truyện,
ngạn ngữ và những nhãn liên hệ, các điểm nút truyện cười giúp bạn nhận ra
các đặc điểm cơ bản của những tình huống mới.
Mục tiêu của nhãn liên hệ là giúp bạn suy nghĩ về vấn đề đang cố giải
quyết theo một hướng khác. Nếu chỉ tập trung vào vấn đề trong phạm vi
xuất phát ban đầu thì nhìn chung bạn sẽ chỉ gọi ra kiến thức của mình trong
lĩnh vực đó.
Để sử dụng những kỹ thuật này đòi hỏi sự thực hành và chuẩn bị. Hiện tại,
bạn có thể không biết rất nhiều ngạn ngữ. Bạn chắc hẳn chưa từng nghĩ về
những cách khác nhau để dán nhãn cho phân nhóm của các vấn đề gặp
phải. Bạn có thể chưa bao giờ suy nghĩ về những câu chuyện cười với tư
cách một nhãn liên hệ dùng để phân nhóm các tình huống. Tuy nhiên, bạn
có thể tạo ra Thói quen thông minh nếu lưu tâm đến cách bạn lựa chọn để
suy nghĩ về những vấn đề khó.