CHƯƠNG 3 : ẢNH HƯỞNG LUẬT PHÁP ĐỐI
VỚI CÁC SINH HOẠT BÁO CHÍ VIỆT NAM
1. TỔNG QUÁT
Chúng ta đang sống trong một thời đại kỳ diệu, đó là thời đại nguyên
tử, phản lực và điện toán. Nhưng còn quan trọng hơn nữa, chúng ta đang
sống trong kỷ nguyên truyền thông đại chúng qua phương tiện thực tế, phổ
quát và hữu hiệu hiện nay là báo chí.
Truyền thông đại chúng đóng một vai trò lớn lao trong đời sống hàng
ngày của chúng ta hơn là nguyên tử năng hay những chuyến bay liên hành
tinh. Khả năng thâu nhận thế giới xung quanh chúng ta tùy thuộc vào sự
phán đoán, ghi nhận các sự kiện chung quanh, đặc biệt là những tin tức mâu
thuẫn nghịch lý với nhau và ở mức độ quá nhiều. Là những con người sống
liên hệ tới những con người khác trong tập thể, chúng ta luôn luôn tiếp nhận
sự chi phối từ bên ngoài, qua hình thức tin tức truyền đi bằng báo chí, truyền
thanh, truyền hình và phim ảnh. Các phương tiện truyền thông này ngày một
phát triển mạnh mẽ đáp ứng nhu cầu tin tức của con người.
Tại Việt Nam Cộng Hòa, báo chí là một đặc quyền thiết yếu của người
dân. Dưới chế độ dân chủ tự do, chúng ta đang sống với tự do ngôn luận hay
tự do báo chí. Nhưng chính sự tự do đó đã nhiều lần bị lạm dụng và do đó,
luật pháp phải đặt ra một giới hạn để ngăn chận. Trong những năm qua, suốt
tiến trình của báo chí, nhiều đạo luật, sắc luật báo chí đã ra đời để bảo vệ
quyền tự do ngôn luận, cũng như ngăn chận sự lạm dụng quyền này. Khảo
sát sơ qua các đạo luật báo chí, chúng ta sẽ nhìn thấy hoàn cảnh tế nhị và
khó khăn của báo chí qua những giai đoạn khác nhau, với những sắc thái
thay đổi liên tục tùy nhu cầu chính trị và thời sự. Qua những đạo luật này,
chúng ta sẽ tìm được một cái nhìn sâu xa và thực tế vào đời sống của báo
chí.
Nhận xét một cách tổng quát, chúng ta có thể chia các văn kiện pháp lý
liên quan tới báo chí Việt Nam ra thành thứ tự 3 giai đoạn liên tiếp nhau :
